Białka są substancjami odżywczymi, które są niezbędne i ważne dla wzrostu i rozwoju organizmu. Są głównym tworzywem sztucznym do budowy wszystkich ludzkich komórek, tkanek i narządów, tworzenia się enzymów, hormonów i innych związków, które regulują wszystkie funkcje organizmu. Białka stanowią prawie połowę masy ciała mężczyzny i są odnawiane, co najmniej 200 razy w całym okresie życia.

Białko w diecie mężczyzn w wieku podeszłym

  Dla mężczyzn w wieku podeszłym o małej aktywności fizycznej zapotrzebowanie energetyczne wynosi 1750- 1950 kcal/dzień. Zapotrzebowanie energetyczne na białko wynosi 15-20% energii dobowej, czyli od 45g do 81g dziennie.

Prawidłowa dieta mężczyzn w podeszłym wieku zapewniająca odpowiednią ilość białka:

• Pięć posiłków dziennie
• Pięć porcji warzyw i owoców
• Wypijanie 2 litrów płynów
• Spożywać 3 porcje mleka oraz sera białego, jogurtu, maślanki (o niskiej zawartości tłuszczu)
• Każdego dnia zjadać około 150 gram mięsa
• Chociaż jeden raz w tygodniu spożywać tłustą rybę np. makrela, śledź, łosoś ( omega-6 lub omega-3 niezbędne dla organizmu).

Rola białka w organizmie mężczyzny w podeszłym wieku?

  W wyniku niedoboru białka zakłóca się tworzenie enzymów i hormonów, w wyniku, czego praca układu sercowo-naczyniowego, układu mięśniowo-szkieletowego, układu moczowego i innych układów ciała zostaje zakłócona. Wraz z tym powstają przeciwciała z białka, które odgrywają rolę ochronną, zapewniając odporność na infekcje. Białka neutralizują również trucizny i toksyny w organizmie mężczyzny, zwiększają odporność na stres i mogą pełnić wiele innych funkcji.

  Białka są niezbędnymi substancjami spożywczymi, ponieważ, inaczej niż np. z tłuszczów i węglowodanów, nie mogą być syntetyzowane w organizmie, nie są zastępowane innymi substancjami spożywczymi, nie są gromadzone w rezerwie. Jednocześnie można je częściowo wydać na tworzenie się tłuszczu i węglowodanów, jeśli nie są one wystarczające w diecie.

W organizmie białka z pożywienia rozkładają się na aminokwasy, przechodzą do budowy komórek i tkanek, uczestniczą w tworzeniu enzymów, hormonów, promują wchłanianie innych składników odżywczych. Niezbędne aminokwasy znajdują się w największych ilościach i w najlepszych proporcjach w białkach zwierzęcych: jaja, mleko, mięso, ryby itp., które są, zatem uważane za białka o wysokiej wartości biologicznej. Wyróżniają się również dobrą strawnością. Ponad 90% białka zwierzęcego jest wchłaniane w jelitach. Najszybciej trawione białka to produkty mleczne i ryby, a następnie mięso np. białka wołowiny są szybciej trawione niż wieprzowiny i jagnięciny. 

Negatywny wpływ niskiego poziomu białka na zdrowie mężczyzn w podeszłym wieku

  Mężczyźni w podeszłym wieku potrzebują regeneracji, odbudowy zużytych, przestarzałych komórek, a procesy te wymagają dostatecznego spożycia białka. Niewystarczające spożycie białek zaostrza związane z wiekiem zmiany w metabolizmie i szybciej niż w młodym wieku, prowadzi do różnych przejawów niedoboru białka w organizmie.

  Starsi mężczyźni źle tolerują znaczny brak białka w diecie (0,8 g białka / kg masy ciała dziennie lub mniej). Na tym poziomie spożycia białka, procesy regeneracyjne są zmniejszone, zwiększa się odurzenie, wątroba i trzustka ulegają zaburzeniom, a przedwczesne starzenie się jest aktywowane.

  Niewystarczające spożycie białka może być jedną z przyczyn utraty masy ciała, dlatego musi być wystarczające spożycie z żywności, zwłaszcza dla białka zwierzęcego. Jednocześnie nadmierne spożycie białek negatywnie wpływa na starzenie się organizmu, powoduje nadmierne obciążenie wątroby i nerek oraz przyczynia się do rozwoju miażdżycy.

  Ustalono, że tempo przyjmowania białka na 1 kg masy ciała dla mężczyzn w podeszłym wieku wynosi około 1,0-1,3 g na dzień. Dzienne zapotrzebowanie na białko wynosi dla starszych mężczyzn, odpowiednio 68 g i 61 g. Jednocześnie białka zwierzęce powinny stanowić około 50% ich całkowitej liczby. W przypadku braku chorób wątroby lub nerek, spożycie białka z pokarmem jest dobrze tolerowane w ilości 12-15% dziennej wartości kalorycznej.

  Związany z wiekiem spadek masy mięśniowej oznacza także zmniejszenie rezerw białka w organizmie, które potencjalnie mogłyby zostać wykorzystane w wyniku procesów odzyskania biosyntezy białka (proces prowadzący do wytworzenia cząsteczek białka). Dlatego odpowiednie spożycie białka z pożywieniem jest niezbędne do zapewnienia niezbędnych aminokwasów.

   Zapotrzebowanie na białko na jednostkę beztłuszczowej masy ciała w starszym wieku jest wyższe niż w młodym wieku. Potrzeba ta wzrasta wraz z infekcjami, chorobami przewodu pokarmowego i innymi chorobami przewlekłymi. Głównym źródłem białka o wysokiej wartości biologicznej są produkty pochodzenia zwierzęcego.

Dlaczego mężczyźni w podeszłym wieku powinni spożywać prawidłowe ilości białka?

Białko przyczynia się do:

• Budowania mocnych mięśni kończyn dolnych, ograniczając możliwość upadku
• Prawidłowej przemiany materii
• Wzmocnienia ochrony organizmu przed infekcjami i zakażeniami bakteryjnymi
• Szybszego gojenie się ran (niedobór przyczynia się do szybszego tworzenia się krwiaków i siniaków)
• Zachowania dobrej pamięci (niedobór prowadzi do zaburzeń funkcji poznawczych)
• Wzmocnienia pracy jelit ( niedobór może doprowadzić do ujawnienia się alergii u mężczyzn w starszym wieku).

Białko zwierzęce w diecie mężczyzn w podeszłym wieku

  Z białek zwierzęcych należy preferować ryby i mleko. Proces trawienia i asymilacji białek mięsa jest dość skomplikowany, a aktywność enzymów trawiennych u starszych mężczyzn jest zmniejszona. Mięso, a w mniejszym stopniu ryby, jest bogate w substancje powodujące podagrę. W związku z tym, mięso, dania rybne, dania z drobiu lepiej jest używać w postaci gotowanej i wybierać odmiany niskotłuszczowe. Mężczyźni w podeszłym wieku powinni preferować wegetariańskie zupy, natomiast mięso i buliony rybne są dozwolone nie więcej niż 2-3 razy w tygodniu. Ilość ryb w diecie powinna zostać zmniejszona do 75 g dziennie.

Poziom spożycia jaj dla mężczyzn w podeszłym wieku

  Mężczyzna w starszym wieku może sobie pozwolić na 2-3 jajka na tydzień, najlepiej ugotowane na miękko lub w postaci omletu, a także, jako dodatek do gotowania niektórych potraw. Dlatego białko jaja można spożywać codziennie, biorąc pod uwagę dzienne spożycie białka w diecie. Bardzo dobre dla osób starszych są omlety białkowe z warzywami.

Stopień spożycia produktów mlecznych dla starszych mężczyzn

  Jedna trzecia białka musi być wprowadzona do diety kosztem produktów mlecznych, co zapewni wystarczającą ilość wapnia niezbędną do zapobiegania osteoporozie. Jest to przede wszystkim beztłuszczowy lub 5% twarożek - 100 g dziennie, niskotłuszczowe sery - 10-30 g. Ser jest źródłem wapnia, ale zawiera dużo tłuszczu, cholesterolu i soli. Dlatego lepiej wybrać nie ostre mniej niż 20% i niesolone odmiany sera.

Przy dobrej tolerancji mleko powinno być obecne w diecie mężczyzny w podeszłym wieku w ilości 300-400 g dziennie. Związane z wiekiem obniżenie aktywności enzymów trawiennych zwiększa prawdopodobieństwo słabej tolerancji na świeże mleko, co poprawia się przez gotowanie lub dodawanie go w niewielkich ilościach do herbaty i kawy.

Białka roślinne w żywieniu starszego mężczyzny

  Białka roślinne powinny stanowić połowę udziału białka w diecie i wchodzić do organizmu poprzez produkty zbożowe i rośliny strączkowe. Jednak bardzo często produkty te, gdy są spożywane przez starszych mężczyzn, mogą powodować zwiększone tworzenie się gazów, odbijanie, zgagę, zaburzenie wypróżniania. Jeśli rośliny strączkowe są źle tolerowane, tylko zielony groszek jest zwykle dodawany do diety, jako dodatek.

  Ze zbóż gryka i płatki owsiane są najbardziej przydatne. Dodanie mleka do tych zbóż poprawia ich skład aminokwasowy. Przy dobrej tolerancji w diecie zawarte są kaszki z prosa i jęczmienia. Zużycie ryżu, ze względu na jego działanie utrwalające, jest ograniczone, szczególnie ze zmniejszeniem aktywności motorycznej przewodu pokarmowego. Semolina jest zalecana dla tych, którzy potrzebują oszczędnej diety.