Rhodiola - sprawny umysł?

W dzisiejszych czasach na rynku suplementów diety czy naturalnych wyciągów roślinnych o wyjątkowych właściwościach istnieje wiele specyfików, które mogą mieć pozytywny wpływ na funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Wielu ludziom w każdym właściwie wieku zależy na podniesieniu sprawności pracy umysłu - czy to przy intensywnym wysiłku umysłowym podczas nauki albo egzaminów, czy w pracy o takim charakterze, czy też po prostu dla osób starszych które czują, że ich pamięć nie funkcjonuje tak jak kiedyś. Często w takich przypadkach polecany jest preparat z zawartością wyciągu z rośliny Rhodiola - różeńca. Czy jednak jego zażywanie faktycznie może mieć wpływ na podniesienie sprawności pracy układu nerwowego i mózgu?

Czym jest Rhodiola?

Różeniec górski jest rośliną rodzimą występującą na terenach wokółbiegunowych - w Ameryce Północnej, Azji oraz Europie. Jest oreofitem, czyli rośliną wysokogórską, gatunkiem arktyczno-alpejskim. Można się z nim spotkać również w Polsce - w wysokich partiach górskich Karpat i Sudetów, na terenie parków narodowych. Nie wymaga dobrego podłoża do rośnięcia, występuje na terenach częściowo skalistych - zarówno granitowych, jak i wapiennych, nad potokami górskimi, obrzeżach piargów, płytkich murawach.

Różeniec rosnąc tworzy bujne kępy, z grubymi pędami i liśćmi. Jest sinozielony, natomiast jesienią zmieniają barwę na czerwoną i żółtą. Kwitnie drobnymi kwiatami żeńskimi lub męskimi, w barwie od żółtej do czerwonej, zebranymi w podbaldachy na szczycie pędu. Jest byliną i geofitem ryzomowym, czyli w okresie niekorzystnym dla wegetacji pączki odnawiające się znajdują się w zabezpieczonych częściach podziemnych. Wykazuje wysoki poziom przystosowania do trudnych warunków wzrostu. Korzenie, podobnie jak łodygi, zawierają bogactwo składników wykorzystywanych w medycynie tradycyjnej.

Ponieważ Rhodiola uznawana jest za roślinę leczniczą, rozpowszechniona jest jej uprawa. Rośliny około pięcio-sześcioletnie są zbierane, oczyszczane i suszone w kawałkach w temperaturze maksymalnie 80 stopni Celsjusza. Surowcem jest zarówno część zielona rośliny, jak i jej korzeń. Posiada bogactwo substancji wykorzystywanych w wielu zastosowaniach:

• cukry,
• fenoloalkohol,
• fenolokwasy oraz kwasy organiczne - bursztynowy, cytrynowy, jabłkowy i szczawiowy,
• flawonoidy,
• garbniki,
• glikozydy,
• oksykumarynę,
• rozarin, rozawin i rozin,
• salidrozyd,
• steryny,
• tłuszcze,
• wosk.

Właściwości Rhodiola Rosea

Dobroczynny wpływ Rhodiola Rosea na organizm ludzki znany jest już od wielu lat. Zwyczajowo roślina ta nazywana jest złotym lub arktycznym korzeniem albo też żeń-szeniem syberyjskim. Według podań jego właściwości poprawiające wydolność organizmu znane były już Wikingom sprzed wieków, zaś wykorzystanie do poprawy zdolności poznawczych wplotło się w tradycyjną medycynę chińską. W okresie Związku Radzieckiego już od lat sześćdziesiątych tamtejsi naukowcy prowadzili szeroko zakrojone tajne badania nad niezwykłymi właściwościami rośliny, do wyników których dostęp uzyskano dopiero z początkiem XXI wieku. Współcześnie również prowadzone są badania nad wykorzystaniem i oddziaływaniem na organizm związków zawartych w różeńcu.

Preparaty zawierające Rhodiola Rosea mogą być standaryzowane ze względu na stosunek zawartości salidrozydów do rozawin, gdyż w zależności od ich zawartości mogą wykazywać nieco różne nasilenie działania. Do potwierdzonych naukowo właściwości, jakie może mieć wyciąg z różeńca należą:

• działanie adaptogenne - zwiększa odporność organizmu na stres, szybko zmieniające się warunki zarówno w sferze psychicznej, emocjonalnej jak i fizycznej;
• wpływa na kluczowe neuroprzekaźniki - serotoninę, noradrenalinę i naturalne opioidy co może mieć wpływ na lepszy nastrój;
• stymulacja poznawcza i emocjonalne uspokojenie - pozwalające na dłuższy wysiłek umysłowy, poprawę pamięci i funkcji poznawczych,
• zmniejszenie zmęczenia fizycznego i psychicznego w okresie napięcia bez efektów ubocznych,
• lekkie pobudzenie i wsparcie przy odstawieniu kofeiny,
• na poziomie komórkowym chroni układ nerwowy przed stresem oksydacyjnym - może być wykorzystywany w zapobieganiu postępowania chorób neurodegradacyjnych,
• regularne przyjmowanie może polepszyć jakość snu, złagodzić niepokój i stany depresyjne;
• korygowanie hiperglikemii i zapobieganie powikłaniom cukrzycowym.

Jak stosować suplementy zawierające różeniec górski?

W większości badań przeprowadzonych nad działaniem wyciągu z Rhodiola ważne było jego regularne przyjmowanie. Badania dotyczyły dawek standaryzowanych, więc istotne było aby zawartość poszczególnych składników czynnych była jasno określona. Dla dorosłego człowieka średnia dzienna dawka wyciągu wynosi od 200 mg do 400 mg. Aby uzyskać wymierne wyniki stosowania, preparat powinno przyjmować się regularnie. Ważne, by suplement diety pochodził z zaufanego źródła i zawierał wyciąg z różeńca górskiego, nie zaś innych jego odmian które mają mniej aktywnych składników i ich działanie nie jest potwierdzone w tak dużej ilości badań, jak tych dotyczących Rhodiola Rosea. 

Ważne jest działanie kompleksowe

Rhodiola wpływa pozytywnie na pracę całego układu nerwowego, lecz pewnym jest, że aby osiągnąć optymalny jego stan należy działać kompleksowo. Powinno się starać wyeliminować sytuacje stresowe z codziennego życia, dbać o odpowiednią dietę, zapewniać wystarczającą ilość dobrego snu. Sam suplement diety nie zmieni w silny sposób sprawności umysłowej jeżeli sami nie będziemy chcieli tego dokonać.

Bez wątpienia stan badań naukowych nad działaniem Rhodiola Rosea na dzień dzisiejszy wykazuje, że jest to roślina zawierająca drogocenne związki pozytywnie wpływające na układ nerwowy człowieka. Regularne przyjmowanie wyciągu z różeńca może pomóc w zachowaniu sprawności umysłowej na dłużej, zarówno przy jednorazowym wysiłku, jak także przy długotrwałym zmęczeniu czy stresie. Ponadto w związku z wpływem przyjmowania różeńca na poprawę jakości snu, który jak wiadomo ma również niebagatelny wpływ na jakość funkcjonowania organizmu ludzkiego, stwierdzić należy, że Rhodiola sprawia, że umysł jest bardziej sprawny i człowiek może lepiej funkcjonować we współczesnym świecie.