Prawidłowa praca całego organizmu możliwa jest wyłącznie przy posiadaniu na odpowiednim poziomie kluczowych dla niego substancji posiadających istotny wpływ na jego funkcjonowanie. Nawet nieznaczne niedoboru mogą doprowadzić do dotkliwie odczuwalnych objawów, zaburzających prawidłowość przebiegu procesów zachodzących w ciele człowieka. Normy danych substancji bardzo często zależne są od wielu czynników, a jednym z nich jest płeć. Suplementacja diety kwasem foliowym jest szczególnie zalecana wszystkim kobietom przed rozpoczęciem starań o dziecko a także w trakcie ciąży, co jest bezsprzecznie potwierdzone licznymi badaniami naukowymi. Jednak działanie kwasu foliowego nie ogranicza się jedynie do zapobiegania powstawania wad wrodzonych u płodów. Kwas foliowy, który znajduje się na optymalnym poziomie, pozwala zapobiegać licznym zaburzeniom ze strony innych układów.

Co kryje się pod pojęciem "kwasu foliowego"?

Kwas foliowy to inne określenie dla dwóch Witamin z grupy B, B9 oraz B11. Znany jest również pod nazwą folacyna. Stanowi grupę złożoną z około 20 pochodnych pteryny. Swoją nazwę zyskał od łacińskiego słowa "folium", oznaczającego liść, ponieważ po raz pierwszy został dostrzeżony w liściu szpinaku, w latach 40 XX wieku. Obecność kwasu foliowego jest niezbędna dla każdej żywej komórki, bez względu na jej wiek, dlatego w trakcie całego życia powinien być utrzymany na optymalnym poziomie.

Do czego organizm wykorzystuje kwas foliowy?

Kwas foliowy posiada niekwestionowane przełożenie na stan zdrowia człowieka. Jego obecność przyczynia się do prawidłowego przebiegu procesów zachodzących wewnątrz ludzkiego ciała. Jego niedobór powoduje liczne zaburzenia, które w efekcie doprowadzają do powstania wielu groźnych dla zdrowia chorób. Przyjmowanie kwasu foliowego nie powinno być zaniedbywane także przez mężczyzn, którzy także bardzo często posiadają niedobory tej substancji. 

Obecność kwasu foliowego jest niezbędna do przeprowadzenia syntezy kwasu nukleinowego, stanowiących podstawę tworzenia DNA. Kwas foliowy umożliwia wzrost oraz rozwój każdej komórki budującej ludzki organizm. Charakteryzuje się także działaniem o podłożu krwiotwórczym, spowodowanym połączeniem z Witaminą B12, co umożliwia tworzenie oraz prawidłowe dojrzewanie czerwonych krwinek, zwanych erytrocytami. Tym samym zapobiega powstawaniu anemii. Coraz częściej pojawiają się silne przypuszczenia, wskazujące na fakt, że kwas foliowy stanowi skuteczny element profilaktyki antynowotworowej, w szczególności raka szyjki macicy.

W połączeniu z innymi Witaminami z grupy B, wykazuje działanie normujące poziom homocysteiny. Zapewnienie ochrony przed wysokim poziomem tego aminokwasu, pozwala chronić komórki przed czynnikami skutecznie zaburzającymi ich prawidłowe funkcjonowanie. Utrzymująca się na wysokim poziomie homocysteina stanowi czynnik powstania chorób serca, zawałów mięśnia sercowego, oraz zaburzeń prawidłowego obiegu krwi w organizmie.  

Czym grozi niedobór kwasu foliowego?

Utrzymywanie kwasu foliowego na niskim poziomie wyzwala szereg niekorzystnych zmian dla organizmu. W pierwszej kolejności zmiany wykrywalne są podczas rutynowego badania morfologii krwi, wykazana wówczas anemia może być spowodowana niedoborem kwasu foliowego. Kolejnym skutkiem zaniedbania poziomu kwasu foliowego mogą okazać się choroby degeneracyjne. Niedobór kwasu foliowego skutkuje także wystąpieniem schorzeń układu krążenia a także groźnej choroby układu kostnego - osteoporozy. Naukowcy prowadzą nieustannie badania, które wykazują jednogłośne powiązanie niedoboru kwasu foliowego z występowaniem określonych typów nowotworów. 

Niedobór kwasu foliowego jest szczególnie groźny u kobiet w ciąży. Od wielu lat trwają liczne kampanie, które uświadamiają o tym jak istotne jest, aby przed rozpoczęciem starań o dziecko, rozpoczęły suplementację kwasem foliowym. Stanowi to istotny element zapobiegania bardzo groźnych i nieuleczalnych schorzeń i wad cewy moczowej. U kobiet w tym okresie dochodzi do zwiększenia zapotrzebowania na kwas foliowy, który licznie jest wykorzystywany do tworzenia nowego, zdrowego organizmu jej dziecka. Z tego względu zalecane jest utrzymywanie kwasu foliowego na stałym poziomie, już przed rozpoczęciem starań, ponieważ zapewnia to prawidłowy rozwój dziecka w pierwszych i najbardziej intensywnych tygodniach ciąży. 

Nadmiar kwasu foliowego

Wystąpienie zwiększonej ilości kwasu foliowego w organizmie stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia człowieka. W szczególności narażony jest na to układ nerwowy, w którym może przyczynić się do powstania nieodwracalnym zmian. Regularne przedawkowywanie przyjmowanego kwasu foliowego może stanowić czynnik, który przyczynia się do rozwoju nowotworów. 

Gdzie szukać kwasu foliowego?

Kwas foliowy jest obecny w szczególności w ciemnozielonych warzywach, np. w szpinaku. Znajduje się także w produktach zbożowych, wytworzonych z pełnego przemiału. Obfitują w niego także rośliny strączkowe. 

Z uwagi na jego wrażliwość na czynniki zewnętrzne, jego poziom drastycznie spada wraz z długością nieprawidłowego przechowywania. Alternatywę stanowi suplementacja diety syntetycznym kwasem foliowym, który charakteryzuje się bardzo zbliżonym działaniem do naturalnie występującego.