Rynek suplementów diety jest obecnie bardzo szeroki. Jest na nim wiele związków o szerokim spektrum działania, należy do nich astaksantyna. Ten organiczny związek chemiczny z grupy ksantofili znajduje swoje zastosowanie w kosmetologii, dietetyce, jak również profilaktyce zdrowotnej. Czym dokładniej jest astaksantyna, jakie są jej właściwości, oddziaływanie na organizm ludzki oraz zastosowanie?

Czym jest astaksantyna?

Jak już zostało wspomniane, astaksantyna jest związkiem pochodzenia organicznego z grupy ksantofili. Jest to karotenoid, wielonienasycony węglowodór, będący barwnikiem o ciepłym kolorze występującym naturalnie w roślinnych chloroplastach i chromatoforach. Jest naturalnym przeciwutleniaczem, rozpuszcza się w tłuszczach. Astaksantynę można pozyskać z jednokomórkowych glonów, drożdży, a także skorupiaków, łososi i pstrągów. Odpowiada za ich różowo-czerwony kolor. Również kriofilne glony, które mogą występować w dużych skupiskach na nadtopionym śniegu nadając mu charakterystyczną czerwoną barwę, zawierają astaksantynę.

Związek ten jest naturalnym składnikiem odżywczym, dodawanym jako barwnik do żywności - E161j. Można pozyskiwać go ze źródeł naturalnych, jak również wytwarzać w procesie syntezy. W czystej postaci ma wygląd fioletowego proszku. Głównym naturalnym źródłem są mikroalgi - zielenice Haematococcus pluvialis, z których kilograma można uzyskać aż 40 gram astaksantyny. Na skalę przemysłową astaksantynę pozyskuje się również z organizmów kryli (pacyficznego i antarktycznego - Euphausia pacifica i Euphausia superba) oraz krewetki północnej Pandalus borealis. W zależności od pochodzenia, związek może zawierać różny udział procentowy izomerów astaksantyny.

Wpływ astaksantyny na organizm ludzki

Astaksantyna może wspomagać pracę mięśni poprzez poprawę ich wytrzymałości. Ponieważ jest silnym naturalnym antyoksydantem, jej przyjmowanie może mieć pozytywny wpływ na opóźnianie procesów starzenia się organizmu i skóry, a także profilaktykę antynowotworową. Wspomaga proces niszczenia wolnych rodników, dzięki czemu pośrednio chroni komórki przed uszkodzeniami. Wykazano również działanie przeciwzapalne tego związku, co ma wpływ na poprawę odporności organizmu. Astaksantyna może zatem wpływać pozytywnie na funkcjonowanie układu odpornościowego, łagodzić skutki cukrzycy, ochraniać układ krwionośny i narząd wzroku.

Astaksantyna jest naturalnym filtrem promieniowania ultrafioletowego - UV dla roślin w których występuje. Naukowcy idąc tym tropem znaleźli również zastosowanie dla tego związku chemicznego w kosmetologii - jako miejscową skuteczną ochronę przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym. Jednak również przyjmowanie astaksantyny w ilosci 6 mg na dzień przez okres 6 do 8 tygodni według badań poprawia znacząco wygląd skóry, jej nawilżenie i redukuje ilość zmarszczek i plam starczych.

Badania związku astaksantyny wykazują jej pozytywne działanie na układ odpornościowy. Reguluje jego pracę u pacjentów z astmą i alergią, jak również poprawia zdolność do ochrony białych krwinek przed grzybami, wirusami i bakteriami. Chroni neutrofile i limfocyty przed stresem oksydacyjnym wywołanym przez niszczenie patogenów przez białe krwinki, jednocześnie nie wpływając negatywnie na ich działanie.

Astaksantyna ma wykazane pozytywne działanie na równowagę lipidów, trójglicerydów i cholesterolu we krwi, co wpływa na poprawę działania układu krwionośnego. Wpływ na mięsień sercowy poprzez zwiększenie dostarczanej energii przez mitochondria poprawia jego pracę, zwłaszcza w przypadku osób z chorobami sercowo-naczyniowymi.

Również mózg może korzystać z antyoksydacyjnych właściwości tego związku, gdyż jako jeden z nielicznych ma możliwość przekraczania bariery krew-mózg. Może zmniejszać ryzyko udaru, jak również pomagać w rekonwalescencji. Pomaga również w łagodzeniu objawów chorób Alzheimera i Parkinsona poprzez zmniejszenie zawartości toksycznych białek beta-amyloidu w czerwonych krwinkach. Dawka 12 mg podawana w badaniach przez minimum 4 tygodnie poprawiła wyniki zdrowotne i uczenia pamięciowego u ludzi zdrowych w średnim i podeszłym wieku.   

Możliwe działania niepożądane astaksantyny

Astaksantyna jest bezpiecznym środkiem spożywczym jeżeli przyjmowana jest zgodnie z zaleceniami. Jednak ze względu na szerokie spektrum działania, może mieć wpływ na organizm, dlatego przyjmując ją należy upewnić się do źródeł jej pochodzenia, jak również obserwować organizm. Może wywołać obniżenie ciśnienia krwi, lekkie zabarwienie skóry, spadek libido oraz redukcję poziomu wapnia w organizmie. Nie stwierdzono jednak przypadków zatrucia czy przedawkowania, jest substancją bezpieczną według United States Code of Federal Regulations.