Utrata apetytu jest dość poważnym problemem i oznacza, że nie posiada się takiego samego zapotrzebowania i chęci na jedzenie niż dotychczas. Oznaki zmniejszenia apetytu obejmują między innymi: brak chęci jedzenia, niezamierzoną utratę wagi i brak odczuwania głodu. Dla niektórych osób, już samo myślenie o jedzeniu może wywoływać mdłości. Długotrwała utrata apetytu jest również znana jako anoreksja, której przyczyna może mieć podłoże medyczne lub psychiczne.

Co sygnalizuje utrata apetytu?

Zmiana łaknienia – utrata apetytu może być znakiem ostrzegawczym wysyłanym przez organizm, świadczącym, że doszło do jakiś zmian – mogą one mieć czynnik chorobowy lub mieć inne, nieco bardziej złożone podłoże psychiczne.

Czynnik chorobowy powodujący utratę apetyty nie zawsze musi być poważny, często utrata łaknienia jest pierwszym symptomem przeziębienia i grypy. Utrata apetytu może powodować zmęczenie i zniechęcenie – w szczególności wtedy, kiedy nie dostarcza się do organizmu wystarczającej ilości kalorii i potrzebnych do funkcjonowania składników odżywczych. Przewlekły lub długotrwały ból może również wpływać na zmniejszenie apetytu i analogicznie powodować zmęczenie.

Możliwe przyczyny utraty apetytu:

• zespół chronicznego zmęczenia
• ciąża
• grypa i przeziębienie
• depresja poporodowa
• zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS)
• zespół odstawienia alkoholu

Kiedy organizm walczy z infekcją, można odczuwać znacznie mniejsze łaknienie. Warto wiedzieć, że niektóre leki zażywane podczas choroby, mogą wpływać na apetyt i wywoływać dodatkowo działania niepożądane jak nudności i senność. To wszystko wpływa na zmniejszenie chęci jedzenia.

Zaburzenia psychiczne, które mogą wpływać na zmniejszenie apetytu:

• długotrwały stan napięcia
• smutek
• choroba afektywna dwubiegunowa
• anoreksja
• bulimia
• niepokój
• depresja

Jeżeli brak apetytu jest spowodowany chorobą, często jedynym rozwiązaniem jest konsultacja lekarska. Leczenie utraty apetytu może obejmować ustalenie elastycznego harmonogramu posiłków i włączenie ulubionych potraw do swojego menu. Jeżeli tego typu rozwiązanie nie odniesie skutku, możliwe będzie włączenie do planu leczenia odpowiednich leków wpływających na zwiększenie łaknienia.

Jak zwiększyć apetyt?

Jeżeli jednak przyczyna utraty apetytu nie jest spowodowana poważniejszą przyczyną, tylko zmianą stylu życia, przejściowym trudniejszym okresem i brakiem czasu – można samodzielnie zadbać o jego poprawę. Najczęstszym rozwiązaniem tego problemu jest gruntowana zmiana diety. Warto wówczas zadbać aby zawierała ona więcej wysokokalorycznych pokarmów bogatych w białko i zdecydowanie mniej tak zwanego „śmieciowego” jedzenia - mniej cukrów i pustych kalorii. Przyjmowanie jedzenia w postaci płynnej, takiej jak zielone koktajle lub napoje proteinowe, może być także przyjemniejsze do spożycia jeżeli myśl o stałym posiłku budzi niechęć. Warto zamiast jednego większego dania, spróbować spożywać mniejsze porcje rozłożone strategicznie w ciągu całego dnia. Wprowadzenie zdrowego trybu życia zazwyczaj minimalizuje objawy związane z utratą łaknienia, a regularne dostarczanie małymi porcjami wartościowego jedzenia wpływa na przyzwyczajenie organizmu do regularnej podaży kalorii i samoczynnie poprawia apetyt.

Sposoby poprawy łaknienia:

• Częstsze spożywanie niewielkich posiłków - spożywanie trzech pełnych posiłków może wydawać się trudnym zadaniem, gdy nie posiada się apetytu – znacznie lepiej sprawdzi się w takiej sytuacji 5 lub 6 mniejszych, wartościowych porcji. Wraz ze wzrostem apetytu można zacząć zwiększać porcje tych posiłków lub dodawać więcej składników, aby spożywać więcej kalorii w ciągu dnia.
• Posiłki bogate w substancje odżywcze - osoby o słabym apetycie mają tendencję do spożywania pustych kalorii, takich jak cukierki, chipsy, lody i wypieki, aby dostarczyć sobie odrobinę energii. Chociaż tego typu produkty mogą wydawać się bardziej apetyczne i zawierają dużo kalorii, są złym pomysłem, ponieważ dostarczają bardzo mało składników odżywczych. Zamiast tego typu bezwartościowych zapychaczy należy skupić się na produktach, które dostarczają kalorii i zawierają dużo składników odżywczych takich jak białko i zdrowe tłuszcze.
• Zaplanowanie czasu posiłków - to zazwyczaj głód nakłania ludzi do spożywania posiłków, kiedy go się nie odczuwa ciężko usystematyzować pory jedzenia. W takiej sytuacji należy zaplanować pory posiłków – wtedy można mieć pewność, że je się regularnie. Harmonogram posiłków po jakimś czasie aktywuje i nastraja apetyt – organizm się po prostu przyzwyczaja do regularnego jedzenia i sam zgłasza zapotrzebowanie na dostarczenie mu składników odżywczych.
• Śniadanie – osoby, które nie jadają śniadań mają tendencję do niejedzenia cały dzień i uzupełniania swojego zapotrzebowania na energię dopiero późnym popołudniem. Śniadanie jest najważniejszym posiłkiem w ciągu dnia – bez niego organizm zwalnia swój metabolizm a to może skutkować utratą łaknienia.
• Ćwiczenia - Podczas ćwiczeń ciało spala kalorie, aby utrzymać poziom energii. Aktywność fizyczna może zwiększyć apetyt i chce uzupełnić spalone kalorie. Aktywność fizyczna może wpływać na kilka procesów zachodzących w ciele, które, jak wykazano, stymulują głód. Należą do nich zwiększenie tempa metabolizmu i masy mięśniowej, a także zmiany w produkcji hormonów.

Suplementy na poprawę apetytu

Niedobór pewnych witamin i minerałów może zmniejszać apetyt. W przypadku zaobserwowania utraty łaknienia warto wziąć pod uwagę uwzględnienie niektórych z tych suplementów w swojej diecie:

• Cynk: Brak cynku w diecie może prowadzić do utraty apetytu i zaburzeń smaku, które mogą sprzyjać niskiemu apetytowi.
• Tiamina: Niedobór tiaminy może powodować zmniejszenie apetytu i po części może powodować utratę masy ciała.
• Tran: Niektóre badania wykazały, że ten suplement może zwiększyć apetyt i zmniejszyć uczucie zbyt dużej sytości po posiłkach.
• Echinacea: Echinacea to zioło wykorzystywane w celu wzmocnienia układu odpornościowego i zwalczania chorób. Badania wykazały, że zawiera również związki zwane alkiloaminami, które mogą stymulować apetyt.