Wiele mówi się o elektrolitach i o tym jak ważne jest aby nie dopuścić do ich niedoboru albo z nimi nie przesadzić. Ale czy wiesz czym właściwie są elektrolity i dlaczego są tak ważne dla organizmu? Przyjrzyjmy się więc im bardziej szczegółowo i sprawdźmy jakie role odgrywają w ludzkim ciele.

Czym są elektrolity?

Elektrolity to pierwiastki chemiczne lub minerały, takie jak sód, potas, magnez i wapń, a także sole, w tym chlorek, wodorowęglan i fosforany. Elektrolity mogą być, także zwykłymi solami, jak na przykład chlorek sodu lub złożonymi cząsteczkami organicznymi. Elektrolity te mogą podlegać procesowi zwanemu dysocjacją, który przekształca je w substancje zwane jonami, które mogą posiadać dodatnie lub ujemne ładunki. W reakcjach chemicznych jony o dodatnim ładunku (zwane anionami) łączą się z jonami o ładunku ujemnym (zwanymi kationami). Powodem, dla którego ważne jest, aby kationy i aniony równoważyły się nawzajem w ludzkim ciele, jest to, że znajdują się zarówno wewnątrz komórek, jak i poza nimi. Na przykład ważne jest, aby zachować równowagę między płynem otaczającym komórkę ciała, a płynem znajdującym się wewnątrz komórki. Jeśli ta równowaga zostanie zakłócona to komórka może stracić część płynu i odwodnić się, co w skrajnych przypadkach może doprowadzić do uszkodzenia lub śmierci komórki. Najważniejszymi elektrolitami na zewnątrz komórek są: sód, chlorek wapnia i wodorowęglan. Natomiast najważniejsze elektrolity wewnątrz komórek to: potas, magnez i fosforan.

Istotna rola elektrolitów w organiźmie.

Elektrolity spełniają tak wiele funkcji życiowych w ludzkim ciele, że jeśli stracimy zbyt dużo jednego z nich lub gdy stracimy je wszystkie to prawdopodobnie umrzemy. Natomiast odwrotna sytuacja, czyli nagromadzenie zbyt dużej ilości elektrolitów, także może poważnie zaszkodzić w poprawnym funkcjonowaniu organizmu. Ta delikatna równowaga, która kontroluje i utrzymuje praktycznie wszystkie nasze funkcje organizmu, może łatwo zostać zakłócona przez następujące czynniki:

• nadmierne spożycie płynów, w tym także wody. Jest oczywiste, że elektrolity (zazwyczaj sole i minerały) muszę rozpuszczać się w cieczy , aby mogły się oddzielić i utworzyć jony. Jednak gdy wypijemy więcej płynów niż jest to konieczne to nasze nerki wydalą ten płyn w postaci moczu i razem z nim stracimy ważne elektrolity. Z tego powodu zaleca się, aby ludzie pili odpowiednie ilości wody i innych płynów, ale nie przesadzali z ich przyjmowaniem do tego stopnia, że spowoduje to utratę elektrolitów i problemy zdrowotne.
• nadmierne straty elektrolitów spowodowane nadużywaniem leków moczopędnych i przeczyszczających. Diuretyki lub tabletki powodują wydzielanie większej ilości moczu przez nerki, co może doprowadzić do zwiększonej utraty elektrolitów (w szczególności potasu). Poza utratą wody i elektrolitów przez działanie diuretyków, może to być spowodowane, także przez ciągłą biegunkę wywołaną przyjmowaniem dużej ilości środków przeczyszczających. Nadużywanie środków przeczyszczających jest powszechne  z różnych powodów, takich jak przewlekłe zaparcia (szczególnie u kobiet) i nadużywanie w przypadku odchudzania. Pacjenci z bulimią często używają środków przeczyszczających, aby oczyścić się po zjedzeniu ogromnej ilości pokarmu. W każdym przypadku stosowanie ostrych środków przeczyszczających może powodować ekstremalną utratę płynów ustrojowych, prowadzącą do odwodnienia i utraty ważnych elektrolitów, co może prowadzić do szeregu negatywnych skutków ubocznych, takich jak zawroty głowy, zmęczenie i wyczerpanie, omdlenia, arytmie serca, a w ciężkich przypadkach nawet śmierć.

Najważniejsze elektrolity w ludzkim ciele.

Najważniejszymi elektrolitami dla ludzkiego ciała są: wapń, sód, potas i magnes. Aby podkreślić ich znaczenie, musimy wziąć pod uwagę ich najważniejsze funkcje i zalecany ilości, które powinniśmy spożywać każdego dnia.

1. Wapń
   
   Ludzie są ogólnie świadomi faktu, że większość wapnia w ludzkim ciele znajduje się w szkielecie i zębach, ale to co może nie być tak znane, to fakt, że reszta występuje w naszym ciele jako zjonizowany wapń (elektrolit). Jako kation reaguje na zmiany poziomu wapnia w komórkach. Reguluje funkcje komórek, bicie serca i krzepnięcie krwi. Zalecane dzienne spożycie wapnia wynosi od 1000 do 1300mg dziennie, które mogą być dostarczane z mlekiem i produktami mlecznymi, a także zielonymi warzywami, orzechami, oraz rybami.
   
   
2. Sód
   
   Sód jest najważniejszym jonem znajdującym się poza komórkami i dlatego reguluje objętość płynu wewnątrz komórek, a także objetość osocza we krwi. Sód ma zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania nerwów i mięśni, a także pomaga kontrolować i utrzymywać równowagę kwasowo-zasadową organizmu. Dawki referencyjne sodu wynoszą od 1,2 do 1,5g dziennie. Jednak większość ludzi otrzymuje znacznie większe dawki sodu z diety poprzez sól kuchenną, żywność zawierającą sól, a także leki zawierające sód. 
   
   
3. Magnez 
   
   Większość magnezu w ludzkim ciele znajduje się również w kościach, ale około 1% magnezy znajduje się w płynach poza komórkami. Magnez jest uważany za jeden z najważniejszych czynników reakcji enzymatycznych, więc jeśli poziom magnezu jest niebezpiecznie niski, może mieć to konsekwencje zagrażające życiu. Dzienna dawka magnezu jaką zaleca się przyjmować, waha się od 310 do 420mg na dzień w zależności od wieku i płci. Najważniejszymi źródłami magnezu w diecie są zielone warzywa liściaste, rośliny strączkowe i nieprzetworzone lub całe ziarna i zboża oraz produkty wytworzone z tych ziaren, takie jak np. pełnoziarniste pieczywo.
   
   
4. Potas
   
   Potas jest najważniejszym kationem wewnątrz komórek. Wraz z sodem, potas odpowiada za utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej i równowagi wodnej organizmu. Niewystarczające spożycie potasu może zakłócać magazynowanie glikogenu. Niedobór i nadmiar potasu mogą mieć ciężki, a nawet śmiertelny wpływ na czynność serca. Dla dorosłych zaleca się przyjmowanie około 4700mg na dobę. 

Ważne jest, aby utrzymywać rozsądne pobory elektrolitów i wody. Nie należy spożywać ich ani zbyt dużo, ani zbyt mało. Najważniejsza jest równowaga.