Stres jest bardzo nieprzyjemnym objawem towarzyszącym prawie każdemu człowiekowi podczas codziennego życia. Jego długotrwałe działanie może wpłynąć bardzo negatywnie na samopoczucie zarówno fizyczne jak i psychiczne. Przewlekłe narażenie organizmu na stres może wpłynąć także na możliwość zachorowania na wrzody, choroby nowotworowe a także problemy z układem krążenia, których następstwem mogą być choroby serca. Poddanie swojego organizmu na działanie nadmiernego stresu – przeciążenie nim może doprowadzić do regresji – zmiany zachowania, wycofania, zaburzeń relacji międzyludzkich a także „ucieczki” przed tym czynnikiem w sferę marzeń, co może spowodować odcięcie się od rzeczywistości.

Fazy stresu

Stres to zjawisko, które jest złożone jest z faz, których nasycenie jest uzależnione od czynnika stresu – stresora.

• Faza instrumentalna – występuje przy działaniu umiarkowanego stresu, jest to pozytywny sygnał wysłany z organizmu – motywuje i pobudza do działania.
• Faza krytyczna – pojawia się, kiedy poziom stresu gwałtownie wzrasta przyczyniając się do zaburzenia organizacji. Towarzyszące tej fazie symptomy to na przykład strach, gniew, frustracja. W tej fazie działanie motywacyjne przestaje być możliwe – pojawia się dezorganizacja.
• Faza obronna – może objawiać się nagłą reakcją w postaci paniki, ucieczki lub agresji. Człowiek w tej fazie znajduje się w stanie pobudzenia fizycznego i emocjonalnego – może nie reagować w sposób przemyślany.

Ćwiczenia fizyczne a stres

Wydawać by się mogło, że ostatnim zadaniem przeciążonego stresem organizmu są ćwiczenia fizyczne i wysiłek nimi spowodowany. Nic bardziej mylnego. Ćwiczenia fizyczne są pierwszą deską ratunku i świetnym sposobem na radzenie sobie ze stresem. Stan zmęczenia fizycznego jaki występuje po treningu znacznie łagodzi stres psychiczny. Najlepsze korzyści można osiągnąć ćwicząc regularnie – osoby związane ze spotem i ćwiczące cyklicznie znacznie rzadziej odczuwają lęk i stres niż osoby, które nie korzystają z ruchu fizycznego. Dzieje się to za sprawą reakcji chemicznych zachodzących podczas wysiłku fizycznego. Ćwiczenia obniżają hormony stresu organizmu - takie jak kortyzol. Pomagają także w uwalnianiu endorfin, które są substancjami chemicznymi, które poprawiają nastrój i działają jak naturalne środki przeciwbólowe. Uprawianie sportu znacznie poprawia jakość snu, która podczas ekspozycji na stres może być zaburzona. Kolejnym plusem tej metody, jest dobre samopoczucie psychiczne płynące z pewności siebie i zauważalnych efektów psychicznych i fizycznych zachodzących w ciele osoby ćwiczącej. Rodzaj ćwiczeń pozostaje w gestii osoby, która zdecydowała się na takie rozwiązanie. Chodzenie, nordic walking, kulturystyka, bieganie, pływanie, joga czy jazda na rowerze – pełna dowolność – ważne aby odpowiednio się zmęczyć i dbać o cykliczność rekreacji.

Suplementy

Kilka suplementów diety może wspomóc redukcję stresu i poczucia lęku. Niektóre suplementy mogą wchodzić w interakcje z lekami lub mieć efekty uboczne, więc  przed ich spożyciem warto skonsultować się z lekarzem.

 Oto te najskuteczniejsze:

• Kwasy tłuszczowe omega-3 - kwas EPA - kwas eikozapentaenowy; DHA - kwas dokozaheksaenowy należą do grupy nienasyconych kwasów tłuszczowych. Różne badania naukowe wykazały, że powyższe tłuszcze biorą udział w redukcji cytokin ( białek biorących udział w odpowiedzi immunologicznej), a także zwalczaniu stanu wyczerpania psychicznego i fizycznego. Wspomagają leczenie depresji. Jedno z amerykańskich badań na grupie uczniów wykazało, że grupa która suplementowała się odpowiednią dawką kwasów Omega 3 wykazała się większą odpornością i opanowaniem na sytuację stresową. Dobrej jakości suplement można wybrać z oferty formy REAL PHARM. Jest to Omega 3 w 60 miękkich i łatwych do połknięcia kapsułkach. Użytkownicy tego suplementu bardzo sobie chwalą jego dobroczynne właściwości.
• Zielona herbata - Zielona herbata zawiera wiele przeciwutleniaczy polifenolowych, które zapewniają korzyści zdrowotne. Może obniżać stres i lęk poprzez podwyższanie poziomu serotoniny. Serotonina reguluje sen, zapewnia prawidłowe funkcjonowanie popędu płciowego i reguluje apetyt. Zielona herbata działa także jako silny przeciwutleniacz – wspomaga redukcję wolnych rodników, które mogą spowodować w organizmie tak zwany stres oksydacyjny, w którym przez wolne rodniki właśnie, niszczone są zdrowe komórki organizmu.
• Kozłek lekarski - korzeń kozłka lekarskiego jest popularną rośliną wspomagająca działanie nasenne ze względu na efekt uspokajający. Zawiera kwas walereinowy, który zmienia receptory kwasu gamma-aminomasłowego (GABA) co obniża poziom lęku, redukuje stres, wycisza i łagodzi nerwy.
• Melisa – swoje nasenne i uspokajające działanie zawdzięcza olejkom eterycznym – cytralowi i kariofilenowi. Napar z melisy ma zastosowanie w problemach z sercem, okresach narażenia na stres, problemach z zasypianiem i przy leczeniu nerwicy. Melisa może także wspomagać łagodzenie bóli migrenowych i w zespole przewlekłego zmęczenia.

Olejki eteryczne

Używanie olejków eterycznych lub korzystanie z zapachowych świec może pomóc zmniejszyć poczucie stresu i niepokoju. Najbardziej kojącymi zapachami, które mogą pomóc się zrelaksować i wyciszyć są olejki z takich roślin jak:

• Lawenda
• Róża
• Bergamotka
• Rumianek
• Drzewo sandałowe
• Ylang ylang
• Kwiat pomarańczy
• Pelargonia

Leczenie różnych dolegliwości zdrowotnych na tle fizycznym i psychicznym nazywa się aromaterapią. Jej regularne i umiejętne stosowanie może w nieinwazyjny sposób zniwelować skutki stresu, zmniejszyć stan napięcia i wspomóc zasypianie. Do aromaterapii najlepiej używać profesjonalnych i dobrej jakości olejków. Do jej przeprowadzenia niezbędny będzie specjalny kominek, który dzięki podgrzewaniu go świeczką (tzw. tealightem), uwalnia ze swojego wgłębienia aromat wcześniej wkroplonych tam olejków. Pomocne mogę być także kadzidełka, świece zapachowe i aromatyczne sole do ciepłej, relaksującej kąpieli. Niemałe znaczenie może mieć także stosowanie zapachowych

Mniej kawy

Kofeina jest stymulantem znajdującym się w kawie, herbacie, czekoladzie i napojach energetycznych. Przyjmowanie wysokich dawek kofeiny w ciągu dnia mogą znacznie wpływać na poczucie lęku, odczuwanie stresu i zaburzenia krążenia. Każdy człowiek posiada odmienny próg tolerancji na kofeinę. Jeśli korzystanie z produktów, które zawierają ją w swoim składzie, powoduje odczuwanie niepokoju i lęku warto rozważyć jej wycofanie ze swojego menu. Optymalną i bezpieczną, ogólnie przyjętą dawką kawy jest wypijanie około 3 kubków dziennie.

Guma do żucia

Żucie gumy może zmniejszyć poziom stresu, jest pomocne w rozładowaniu napięcia i poprawia samopoczucie. Dziwne? Jednak prawdziwe. Wykazano, że proces żucia gumy inicjuje fale mózgowe podobne do fal, które są wytwarzane podczas odpoczynku i relaksu. Zaopiniowano to, że proces żucia gumy sprzyja przepływowi krwi do mózgu. Im mocniejsze żucie – tym większe rozładowanie stresu. Można zauważyć takie zjawisko na przykładzie ludzi, który odzwyczajają się od palenia papierosów. Stres związany z odstawieniem nałogu jest redukowany żuciem gumy właśnie.

Muzyka relaksacyjna i joga

Słuchanie muzyki może mieć bardzo relaksujący wpływ na ciało. Słuchanie spokojnych nagrań relaksacyjnych i muzyki instrumentalnej może spowodować reakcję relaksacyjną, pomagając obniżyć ciśnienie krwi i tętno, a także hormony stresu. Niektóre rodzaje muzyki są wybitnie relaksacyjne, jednakże równie skuteczne może być słuchanie muzyki, którą się najzwyczajniej lubi, niezależnie od jej rodzaju. Dźwięki szumu morza, deszczu, odgłosy lasu, drzew i przyrody są często wykorzystywane podczas nauki techniki medytacji i relaksacji.  Popularną metodą medytacji, relaksacji połączoną z ćwiczeniami fizycznymi jest joga. Joga to cała filozofia opierająca się na wykonywaniu różnego rodzaju statycznych ćwiczeń ruchowych w połączeniu z odpowiednim oddechem. Joga łączy umysł i ciało, pomaga się odprężyć, wyciszyć i zrelaksować. Często jest zalecana jako wspomaganie przy leczeniu depresji. Spokojna muzyka w połączeniu z ćwiczeniami jogi może mieć zadziwiające rezultaty w walce z przewlekłym stresem.

Nauka oddychania

Może się wydawać, ze oddychanie to żadna sztuka i nie niesie innych korzyści dla organizmu poza dostarczaniem tlenu. Prawidłowe oddychanie jest potrzebne podczas ćwiczeń fizycznych, biegania a także podczas redukcji bólu związanego na przykład z porodem. Kobiety na szkole rodzenia uczą się jak prawidłowo oddychać podczas skurczy mięśni macicy i skurczy partych. Ćwiczenia oddechowe mogą pomóc w aktywacji przywspółczulnego układu nerwowego, który kontroluje odpowiedź relaksacyjną. Podczas sytuacji stresowej organizm uwalnia hormony stresu – kortyzol – odpowiedzialny między innymi za szybsze bicie serca, szybszy oddech i zwężenie naczyń krwionośnych. Oddychanie przeponowe i brzuszne skupia świadomość człowieka na procesie oddechu. Oddech staje się wolniejszy, spokojniejsze, płuca się rozszerzają a brzuch się unosi. Taki proces pozwala na obniżenie się tętna i uspokojeniu się.

Na rozładowanie poziomu stresu dobroczynnie wpływa także wsparcie najbliższego otoczenia, śmiech i nauka asertywności. Jeżeli stres, który jest odczuwalny wynika z przeciążenia obowiązkami zawodowymi warto rozważyć odpoczynek od wykonywanego zajęcia. Urlop, nawet spędzony w domu, pozwoli oddalić się od trudów dnia codziennego i odciąć się od stresora jakim jest praca. Jeżeli stres jest bardzo silny a reakcja organizmu na jego działanie zaczyna być bardzo niepokojąca – warto udać się do specjalisty – psychologa lub psychiatry, który zapozna się z problemem i być może zasugeruje wdrożenie odpowiedniego leczenia farmakologicznego. Stres może być pozytywny, napędzający do działania, ale też może mieć działanie niszczycielskie – jedno jest pewne – nie można go ignorować. W sytuacjach przeciążenia psychicznego, warto wykorzystać którąś lub połączyć kilka powyższych sposób na jego zwalczenie.