Charakterystyka rodzajów odżywek białkowych

Rynek suplementów oferuje szereg rodzajów odżywek białkowych, które różnią się m.in. czasem wchłaniania oraz wartością anaboliczno – kataboliczną i biologiczną. Ile białka w białku zawierają poszczególne preparaty proteinowe? Kiedy sięgać po konkretny rodzaj odżywek białkowych?

Wybór odżywki białkowej jest sporym problemem zwłaszcza dla osób posiadających krótki staż treningowy, dlatego jeszcze przed zakupem konkretnego suplementu warto poznać jego wartość biologiczną oraz inne wpływające na ostateczny efekt działania właściwości.

Proteiny odgrywają bardzo ważną rolę w diecie sportowców i osób narażających się na ekstremalny wysiłek fizyczny, jednak sama dieta nie jest w stanie dostarczyć odpowiedniej ilości białka, które zostanie później wykorzystane w procesach budowy masy mięśniowej. W celu uzupełniania niedoborów oraz zwiększania efektywności treningu opracowano szereg odżywek na bazie białka, które stosowane są zarówno w suplementacji treningowej, jak i w przypadku odbudowy organizmu np. po ciężkiej i wyniszczającej chorobie.

Jak działają odżywki białkowe?

Preparaty w skład, których wchodzi białko stosowane są w celu nasilenia reakcji anabolicznych oraz zapobiegania reakcjom katabolicznym po intensywnym wysiłku, dlatego należy je przyjmować w okresie okołotreningowym, gdy nasz organizm potrzebuje nie tylko silnego bodźca do budowy masy mięśniowej, ale przede wszystkim musi otrzymać odpowiednią dawkę aminokwasów zabezpieczających przed degradacją włókien mięśniowych.

Rodzaje odżywek białkowych

Dostępne na rynku odżywki zawierają różne frakcje białkowe, co wpływa na ilość dostarczanych do organizmu aminokwasów. O przydatności danego rodzaju odżywki, jej wartościach odżywczych oraz ostatecznej efektywności działania decyduje tzw. wartość biologiczna oznaczana w skrócie BV. Wartość biologiczna odżywki białkowej określa szybkość jej wchłaniania i trawienia – im wyższe BV danej odżywki tym lepiej zostaną wykorzystane zawarte w niej składniki, co przełoży się na ostateczny efekt przyrostu masy mięśniowej.

Do najpopularniejszych odżywek białkowych zaliczmy:

Izolat białka serwatkowego 

Suplementy zawierające izolat biała serwatkowego charakteryzuje przede wszystkim bardzo wysoka wartość biologiczna. W tym przypadku BV produktu wynosi 159, dla porównania w BV białka kazeinowego mleka jest równe 77, a albuminy jajeczne posiadają BV na poziomie 100. W izolacie białka serwatkowego zawartość czystego białka może wynosić nawet 95%, co sprawia, że jest on powszechnie stosowany, jako suplement zwiększający przyrost masy mięśniowej.

Hydrolizat białka serwatkowego

Hydrolizat białka serwatkowego cechuje bardzo szybkie wchłanianie i trawienie, co sprawia, że jest on stosowany w celu bezpośredniej regeneracji powysiłkowej. Wadą hydrolizatu białka serwatkowego jest jego zdolność do zwiększania poziomu inuliny we krwi.

Koncentrat białka

Koncentrat białka odznacza się optymalnymi proporcjami aminokwasów egzo i endogennych, a zawartość czystego białka w preparacie wynosi pomiędzy 70, a 85%. BV koncentratu wynosi 104, co wpływa na jego wolniejsze przyswajanie przez organizm, jednak tego typu odżywki odznaczają się wysoką skutecznością w przeciwdziałaniu katabolizmowi. Koncentrat białka jest ponadto najbardziej wartościowym źródłem protein mlecznych

Białko kazeinowe

Wartość biologiczna białka kazeinowego wynosi 77, co oznacza, że jest ono wolniej trawione i przyswajane i tym samym powinno być stosowane w celu łagodzenia katabolizmu nocnego. Białko kazeinowe pełni ochronną rolę dla białek ustrojowych, jednak jego wartość odżywcza jest znacznie niższa niż białek serwatkowych.

Białko sojowe

Odżywki na bazie białek sojowych charakteryzują się najniższą wartością biologiczną, jednak są niezastąpionym źródłem protein dla alergików uczulonych na białko jaj, mięso oraz laktozę. Zaletą stosowania białka sojowego jest możliwość dostarczenia do organizmu wszystkich aminokwasów egzogennych, których organizm nie jest w stanie sam wytworzyć, a ich podaż w diecie jest często niewystarczająca do zaspokojenia potrzeb obciążonego intensywnym treningiem organizmu.

Białko sojowe powinno być stosowane zgodnie z zaleceniami producentów, gdyż zwiększenie jego dawki może skutkować zaburzeniami ze strony układu hormonalnego.

Albuminy jajeczne

Białko jajeczne posiada nieco wyższą niż białko kazeinowe i sojowe wartość biologiczną równą 100 i podobnie, jak inne odżywki o niskim BV powinno być stosowane, jako uzupełnienie posiłków w ciągu dnia i odżywka przed snem, która zapewni powolny dopływ aminokwasów i ochroni mięśnie przed katabolizmem.

Zasady stosowania odżywek białkowych

Ze względu na zróżnicowaną wartość biologiczną odżywek białkowych powinny być one stosowane zgodnie z szybkością wchłaniania i trawienia. Oznacza to, że preparaty o wysokim BV stosuje się bezpośrednio po wysiłku, a te o niskim BV w ciągu dnia i przed snem.

Odżywki białkowe to główne źródło kluczowych dla wzmocnienia reakcji anabolicznych i spowalniania katabolizmu protein, dlatego powinny zostać włączone do codziennej suplementacji już na samym początku budowania masy i doskonalenia wyglądu sylwetki, dzięki czemu wraz z odpowiednio dobraną dietą i optymalnie dopasowanym planem treningowym pozwolą uzyskać satysfakcjonujący efekt w postaci atrakcyjnej muskulatury i usprawnienia procesów regeneracji.