Cholesterol – co warto o nim wiedzieć?

Cholesterol i jego podwyższony poziom nie jest łatwy do zauważenia i często objawia się z zaskoczenia. W przeciwieństwie do wielu chorób, nie uświadamiamy sobie nadmiaru cholesterolu we krwi do czasu wykonania badania.

Nie należy zatem lekceważyć tego cichego wroga, gdyż skutki jego działania, możemy odczuć w najmniej spodziewanym momencie – w bardzo nieprzyjemny, często w zagrażający życiu sposób. Oto co warto wiedzieć na temat tego, jak cholesterol wpływa na nasze zdrowie oraz jak mu zapobiegać i leczyć.

Jakie są objawy wysokiego cholesterolu?

Jak się okazuje, nie są  to zbyt jednoznaczne objawy. Wysoki poziom cholesterolu bywa zaskoczeniem, gdyż nawet pomimo wykrycia jego nadmiaru, nie czujemy się źle.

Ze względu na brak objawów związanych z wysokim poziomem cholesterolu, najlepszym sposobem jest określić go poprzez badanie. Jest to proste badanie krwi, które mierzy poziom lipidów lub tłuszczów we krwi. Jeżeli poziom cholesterolu nie mieści się w zakresach, lekarz może zalecić dokonanie pewnych zmian w stylu życia, medykamenty bądź oba te rozwiązania łącznie, co pozwoli obniżyć jego nadmiar i przywrócić równowagę.

Czy genetyka zwiększa ryzyko występowania wysokiego poziomu cholesterolu?

Jak się okazuje, nasze geny, również mogą wpływać na naszą podatność do gromadzenia sporych ilości cholesterolu we krwi. Szczególnie pochodzenie etniczne może umieszczać pewne osoby w grupie podwyższonego ryzyka wysokiego cholesterolu i chorób serca. Badania wskazują głównie na osoby pochodzenia latynoskiego oraz afroamerykańskiego.

Czy niektóre choroby mogą powodować wysoki poziom cholesterolu?

Niestety tak. Zwiększone ryzyko wysokiego poziomu cholesterolu wiąże się z chorobami tarczycy, cukrzycą, chorobą metaboliczną. Często leczenie ich przyczynia się do zaniedbania weryfikacji poziomu cholesterolu, ale pocieszający jest fakt, iż odpowiednia kuracja może pomóc utrzymać zarówno chorobę, jak i poziom cholesterolu pod kontrolą. Jeżeli cierpisz na którąś z powyższych chorób, warto zatem regularnie weryfikować poziom cholesterolu.

Jak objawia się nadmiernie wysoki poziom cholesterolu?

Fakt, że nie odczuwamy podwyższonego poziomu cholesterolu, nie oznacza, że nie stanowi on zagrożenia. Wiele schorzeń, które wymagają leczenia, mogą odsuwać naszą uwagę od poziomu cholesterolu, dlatego jeżeli pojawiają się miażdżyca, problemy z sercem, krążeniem itp. warto zwrócić uwagę na ten drobny detal, który może być ich głównym prowodyrem.

Dlaczego podwyższony cholesterol jest taki groźny?

Ponieważ nie powoduje on nieprzyjemnych objawów, jest cichym szkodnikiem, którego często lubimy ignorować. Niestety brak kontroli nad jego nadmierną ilością może przyczyniać się do:

• zawału serca;
• udarów;
• blokady naczyń krwionośnych nóg i nerek;
• otępienia i demencji.

Na szczęście odpowiednia reakcja, zmiana stylu życia, dieta, aktywność fizyczna i leki, mogą skutecznie z nim walczyć, zmniejszając ryzyko także wielu innych problemów zdrowotnych.

Cholesterol a choroby serca

Jak wykazały obszerne badania, u osób ze zwiększonym poziomem cholesterolu we krwi, ryzyko występowania i rozwoju chorób serca jest znacząco podniesione w stosunku do tych, którzy jego ilość mają unormowaną. Poziom cholesterolu na wysokości 250 jednostek, podwaja ryzyko zachorowania na chorobę wieńcową, a w miarę jego wzrostu do 300, zwiększa to zagrożenie nawet pięciokrotnie! Co ciekawe, osoby z wysokim cholesterolem, ponad czterokrotnie bardziej narażone są na ryzyko śmierci powodowane chorobami serca czy udarami.

Czym jest cholesterol?

Cholesterol jest lepką, woskową substancja, która krąży we krwi, a składa się ona z dwóch rodzajów substancji – tzw. „złego” cholesterolu LDL – do którego obniżenia dążymy, oraz „dobrego” cholesterolu HDL, który pomaga naszemu sercu i układowi krążenia. Wysoki poziom HDL jest dla nas korzystny, niestety LDL ma tendencję do nawarstwiania się na ściankach naczyń krwionośnych, tworząc zatory, które utrudniają przepływ krwi. Nagromadzone punktowo zwały cholesterolu, mogą odrywać się od ścianek naczyń krwionośnych, aby następnie zablokować naczynka, co kończy się często atakiem serca. Szczęśliwie leki obniżające poziom cholesterolu zawierające statyny, mogą skutecznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób serca.

Cholesterol a mózg

Blokowanie przepływu krwi przez nagromadzony cholesterol, mogą pojawiać się również okolicach tętnic szyjnych, które działają pomiędzy sercem i mózgiem. Naruszenie tej drogi, może powodować udary mózgu. Kontrola ilości cholesterolu poprzez leki może zatem wspomóc także zapobieganie udarom.

Zwiększa się również ilość dowodów naukowych odnośnie wpływu cholesterolu i diety bogatej w tłuszcze nasycone na nasz umysł. Otępienie, demencja, choroba Alzheimera – wykazano silny związek pomiędzy wystąpieniem tych problemów zdrowotnych oraz znacznymi blokadami tętnic mózgu na skutek nadmiaru cholesterolu. Statyny okazują się pomocne również i w tej kwestii, gdyż mogą zapobiegać zarówno demencji jak i postępowi choroby Alzheimera.

Jak zapanować nad cholesterolem?

Dieta

Najlepszym, a zarazem najprostszym sposobem na utrzymanie poziomu cholesterolu w ryzach jest dieta o niskiej zawartości tłuszczu. Ważne jest unikanie tłuszczów nasyconych, które zawierają głównie tłuszcze zwierzęce jak smalec czy masło. Tłuszcze nasycone są bowiem głównym czynnikiem wpływającym na podniesione poziomy cholesterolu LDL. Dieta dla serca powinna być zatem bogata w warzywa, owoce, chude białka, produkty pełnoziarniste i zdrowe tłuszcze jak oliwa z oliwek.

Nie jest łatwym zadaniem całkowita zmiana nawyków żywieniowych, dlatego najlepiej robić to stopniowo, ułatwiając sobie drogę do zdrowszego stylu życia.

Oto co warto robić:

• Unikać smażonych potraw, stawiać na pieczone, grillowane czy gotowane na parze posiłki;
• Ograniczać tłuste sosy na rzecz rześkich winegretów;
• Ustanowić warzywa jako główną część każdego posiłku i ograniczyć spożywanie mięsa;
• Dla miłośników mięsiwa, najlepiej zacząć wybierać chude ryby, drób (bez skóry) lub chude czerwone mięsa;
• Zacząć korzystać z dobrodziejstwa naturalnych przypraw, zamiast dodatku olejów czy masła;

Aktywność fizyczna

Aby wzmocnić na sile „dobry” cholesterol HDL warto postawić na ruch. Ćwiczenia aerobowe, spacery, jogging, jazda na rowerze, pływanie, aerobik, piesze wycieczki itp. powinny na stałe zagościć w codziennych rytuałach. Jest mnóstwo ciekawych aktywności, które nie muszą oznaczać przykrego obowiązku, a stać się przyjemnością, dlatego warto zawalczyć o swoje zdrowie. Nie ma zasady kiedy najlepiej wykonywać aktywności, dlatego bez względu na porę dnia, warto wygospodarować przynajmniej kilka minut na dawkę zdrowego ruchu, który zwiększy pokłady zdrowego cholesterolu, niwelując ten zły.

Leki

Jeżeli chodzi o poważniejsze poziomy cholesterolu - gdy istnieje konieczność stosowania środków medycznych, warto dostarczyć lekarzowi wszelakich niezbędnych informacji, aby zmaksymalizować efekty leczenia i sobie nie zaszkodzić. Ważne jest zażywanie leków zgodnie z zaleceniami i uważać na efekty uboczne jak zaczerwienienia czy skurcze mięśni. O każdym niepokojącym objawie, należy niezwłocznie informować lekarza, gdyż wówczas może on zaproponować inny, bardziej dopasowany dla indywidualnego pacjenta lek. Często konieczne jest również dostarczenie dodatkowych mikroelementów, które unormują działanie leków obniżających poziom cholesterolu.