Dynia, jest rośliną jednoroczną z rodziny dyniowatych. Obejmuje aż około 800 różnych gatunków. Typowym i klasycznym jest Cucurbita Pepo. Występuje w stanie dzikim w strefach klimatu gorącego i ciepłego Ameryki. Do Europy przywędrowała dopiero w wieku XV/ XVI, na statkach Krzysztofa Kolumba. Na początku była traktowana bardziej jak egzotyczna ciekawostka, później dopiero Europejczycy przekonali się o jej wspaniałych właściwościach i zaczęli jej uprawę na ogromną skalę. Dynia bywa zaliczana nie do warzyw, ale owoców- jagodowatych. Jej owoce charakteryzują się bardzo dużymi rozmiarami, mogącymi ważyć nawet 200 kg, natomiast owoce uprawianej dyni olbrzymiej swoją masą mogą osiągać rekordowe 800 kg! Są kuliste, z licznymi płaskimi nasionami- pestkami. Dojrzałe owoce są zbierane pod koniec lata. W Polsce gatunkami uprawianymi są dynie zwyczajne, piżamowe oraz olbrzymie.
Uprawa dyni w ogrodzie
Uprawianie dyni nie jest rzeczą trudną, dlatego też mając swój ogródek warto wzbogacić go właśnie o te warzywo. Do najczęściej uprawianych gatunków zaliczyć można dynię olbrzymią, piżamową oraz zwyczajną. Poza dyniami jadalnymi istnieje także liczna grupa dyń ozdobnych, które ładnie udekorują nasz ogródek, ze względu na atrakcyjny kolor oraz kształt, ich owocne nie są natomiast jadalne.
Dynia najlepiej rośnie na glebie wysoce przepuszczalnej, próchniczej, bogatej w azot. Doskonale zatem nadaje się do posadzenia na kompostowniku. Wzrost odbywa się w temperaturach dość wysokich, mogących wynosić około 25 stopni, dlatego też ważne jest, aby wybrać glebę, która szybko się nagrzewa.
Jeśli chodzi o sadzenie to istnieją dwie metody: z siewu lub z rozsady. Z siewu najlepiej sadzić w maju. Nasiona powinny być umieszczane po 2 sztuki, w odległości około 50 cm. Sadząc dynię olbrzymią musi uwzględnić to, że potrzebuje ona na rozrost więcej miejsca, ponieważ wytwarza długie i plączące się pędy. Metoda z rozsady polega natomiast na umieszczaniu w kwietniu w doniczkach wypełnionych do połowy ziemią po 2 nasiona. Tę rozsadę zasadzi się na miejsce stałe w połowie maja. Jak zostało wspomniane wcześniej, dynia do wzrostu potrzebuje wysokich temperatur, aby zatem chronić ją przed chłodem i wiatrem można okrywać ja agrowłókniną. Przy codziennej pielęgnacji nie wolno zapomnieć o spulchnianiu gleby oraz podcinaniu, aby nastąpiło lepsze rozkrzewienie. Konieczne jest także regularne podlewanie, usuwanie chwastów oraz nawożenie.
Dynie są zbierane latem, do pojawienia się pierwszych przymrozków. Natomiast dynia olbrzymia jest zbierana tylko w fazie pełnej dojrzałości, która przypada na jesień. Podobnie jest z dynią ozdobą. Należy także pamiętać, aby przed jej przechowaniem wystawić ją na słońce, aby otaczająca ją skórka stwardniała. Samo przechowywanie może trwać kilka miesięcy, powinno odbywać się w chłodnych warunkach.
Wpływ dyni na nasz organizm
Dynia jest niezwykle uniwersalnym warzywem, wszechstronnie wykorzystywanym nie tylko w kuchni, ale i codziennej pielęgnacji czy kosmetykach. Doskonale wpływa na nasz organizm, zawiera niezbędne dla niego witaminy i minerały.
W dyni zawarte są liczne witaminy, takie jak witamina A (karoten), która występuje w bardzo duże ilości, witaminy z grupy B: B1 i B2, C oraz PP. Jest także źródłem białka i błonnika. Składniki mineralne w niej zawarte to natomiast potas, fosfor, żelazo, wapń i magnez. Skład dyni to także liczne pektyny, czyli naturalne składniki roślinne zaliczane do błonnika pokarmowego, które wspomagają trawienie, ułatwiają odchudzanie oraz bardzo łagodnie oddziałują na przewód pokarmowy, przez co bardzo chętnie wykorzystywane są w zupkach i deserach dla niemowląt. Dodatkowo, dynia bardzo rzadko powoduje alergie, co również sprawia, że jest idealnym produktem dla naszych pociech. Można podawać ją dziecku bez obaw wystąpienia uczuleń czy podrażnień skóry. Dodatkowo, świeże nasiona dyni są bardzo popularnym środkiem na pasożyty u dzieci, ponieważ nie zawierają toksyn. Kobietom w ciąży polecany natomiast jest miąższ dyni, będący środkiem hamującym wymioty i nudności.
To właśnie wszystkie te witaminy i składniki mineralne pozwalają na utrzymanie w dobrej kondycji naszych włosów, paznokci i skóry. Spowalniają także procesy starzenia się, dbając o wzrok oraz wpływając na krzepliwość krwi poprzez zwalczanie jej zaburzeń. Ponadto, miąższ dyni jest bardzo nisko kaloryczny, ponieważ w 100 g zawiera zaledwie 32 kcal, a mimo to jest niezwykle odżywczy. Jest bogaty w karoten, dzięki któremu ma intensywnie pomarańczowy kolor i podobnie jak marchewka, wpływa korzystnie na koloryt naszej skóry. W pestkach natomiast znajdziemy dużą ilość cynku. Kilogram pestek dyni zawiera 130-202 mg cynku. Dynia jest także całkowicie pozbawiona sodu. Jej ugotowanie nie wpływa w najmniejszym stopniu na utratę jej właściwości.
Kosmetyki, czyli olej z pestek dyni
Dynia może być stosowana jako kosmetyk. Jest odpowiednia dla każdego typu skóry, jednakże szczególnie poleca się ją osobą, mających skórę dojrzałą, suchą, pękającą. Kosmetyki z dyni pomagają wygładzić skórę, zredukować zmarszczki jak i rozstępy, podczas regularnie stosowanych masaży.
Najpopularniejszym kosmetykiem jest właśnie olejek z pestek dyni, mający liczne właściwości zdrowotne. Pochodzi on ze Styrii- krainy geograficznej, w większości należącej do Austrii, jednak jej część znajduje się także w posiadaniu Słowenii. Jest on tłoczony na zimno, dzięki czemu nienasycone kwasy tłuszczowe nie ulegają rozkładowi. Ma ciemnozielony kolor, przechodzący w brąz i orzechowy zapach oraz smak. Jest on lekkostrawny i składa się w znacznej części z nienasyconych kwasów tłuszczowych Omega-6. Są to kwasy niewytwarzane naturalnie przez człowieka, dlatego też dostarczać ich trzeba w pożywieniu. Olejek w składzie ma również witaminy E, B2, B6 , B1. Można w nim znaleźć także selen, cynk i potas. To produkt wyjątkowo ceniony w medycynie naturalnej. Jest on polecany w szczególności osobom zmagającym się z pasożytami przewodu pokarmowego, schorzeniami prostaty i układu moczowego. Przy codziennej pielęgnacji idealnie sprawdzi się do wzmocnienia włosów oraz nawilżenia skóry, gdyż działa głęboko nawilżająco oraz wygładzająco.
Oleje z pestek dyni do jedzenia? Olej powinniśmy jeść na zimno, można go jeść bez niczego, to znaczy 1 do 2 łyżek na dzień dla osoby dorosłej lub jako dodatek. Oleje z pestek dyni swoje zastosowanie znalazł w przemyśle kulinarnym. Używany jest jako dodatek do sałatek, gotowanych warzyw oraz zup. Aby zachował on przez długi okres swoje cenne właściwości powinien być także odpowiednio przechowywany, w chłodnym miejscu, najlepiej w lodówce oraz spożyty do 3 miesięcy od otwarcia butelki.
Obecnie na rynku dostępne są także liczne kosmetyki wzbogacone dynią jak i olejkiem z jej pestek, takie jak mydła do ciała czy kremy, stosowane na przykład po wykonaniu tatuażu. Wiele kosmetyków codziennej pielęgnacji można wykonać samemu:
- balsam do ust z miąższu dyni, cukru brązowego, miodu oraz oleju kokosowego
- maseczka do twarzy ze zmiażdżonych pestek z dyni, idealna do skóry trądzikowej.
- maseczka na włosy, z puree z dyni oraz miodu
- peeling do ciała na bazie szklanki cukru i miąższu z dyni
Dynia na różne dolegliwości
Dynia doskonale wpływa na odporność naszego organizmu, przy regularnym spożywaniu wysoce ją podnosząc. Działa także przeciwzapalnie. Je spożywanie jest zalecane przy problemach z wypróżnianiem się, zapaleniem pęcherza moczowego i problemach z nerkami, gdyż działa moczopędnie.
Dynia powinna być także przyjmowana przez osoby, które chorują na nadciśnienie tętnicze oraz miażdżycę, ponieważ skutecznie obniża poziom cholesterolu we krwi. Wspomaga także krzepnięcie i wytwarzanie płytek krwi.
Jest pomocna także w leczeniu zaprać, ponieważ reguluje prace jelit oraz pobudza i przyspiesza procesy trawienne w naszym organizmie. Ponadto ma działanie detoksykujące, oczyszczając organizm z trujących produktów. Dzięki swojej lekkostrawności i wysokiej zawartości błonnika polecana jest osobom, które chcą schudnąć lub po prostu mają problemy układu trawiennego.
Dynia wpływa pozytywnie na naszą skórę, gwarantując jej zdrowy wygląd oraz nasycenie niezbędnymi witaminami. Powinna być także stosowana u osób mających problem z cerą, zmianami trądzikowymi czy opryszczką.
Spożywanie dyni powinny natomiast ograniczyć osoby chorujące na cukrzycę, ponieważ dynia posiada wysoki indeks glikemiczny.
Dynia w kuchni
Zbliżająca się wielkimi krokami jesień to idealna pora na dynię. Nie bez powodu więc dynia jest nieodłącznie kojarzona z jesienną aurą, głównie za sprawą amerykańskiej mody Halloween, gdzie jest także główną ozdobą. Dla wielu smakoszy to właśnie dynia jest pierwszym skojarzeniem z tą porą roku. Dynia poza licznymi właściwościami zdrowotnymi jest także doskonale sprawdzającym się produktem w kuchni. Gwarantuje przepyszne, aromatyczne potrawy, bogate w niezbędne witaminy, które w chłodne jesienne dni, w trakcie których nasza odporność spada, pozwolą zadbać o zdrowie naszego organizmu. Dynia bez wątpienia powinna znaleźć się w naszej codziennej diecie. Sezon dyniowy trwa od października do listopada, jednakże z dyni można robić przeróżne przetwory, które nadają się do konsumpcji o różnych porach.
Co przygotujemy z dyni? Przede wszystkim zupy! Przepyszny krem z dyni to przysmak niejednego malucha jak i osoby dorosłej. Idealnie rozgrzewa w jesienne dni, podczas których temperatura za oknem nie rozpieszcza. Dynia może być także wykorzystana do robienia konfitur, dżemów, musów lub soków. Doskonale nada się do wypieków, takich jak serniki, placki czy muffiny, nasyconych aromatem cynamonu i goździków. Pestki dyni to także często używany dodatek do sałatek oraz ciast. Dynię można łączyć z imbirem, jabłkami, ostrą papryczką chili, kasztanami czy migdałami. Przyrządzając dania z dyni należy pamiętać, że jest ona bardzo delikatna i subtelna w smaku, dlatego jej nieodpowiednie doprawienie może sprawić, że potrwa będzie po prostu mdła, dlatego też z przypraw najlepiej sprawdzą się te o korzennym lub lekko pikantnym smaku. Co najważniejsze, sama dynia ma bardzo mało kalorii. Zatem krótko mówiąc: dynię warto jeść!
Komentarze
Napisz komentarz