Jod, do czego nam potrzebny?

Sprawne funkcjonowanie organizmu w dużej mierze jest zależne od prowadzonego trybu życia. Istotną rolę odgrywają odziedziczone geny, jednak człowiek posiada realny wpływ na kształtowanie swojego zdrowia. Niezwykle ważne jest utrzymanie na optymalnym poziomie pierwiastków, które regulują pracę całego organizmu. Do jednych z najważniejszych należy jod. W przeszłości jego niedobory były dotkliwie odczuwalne. Obecnie podejmowane są działania profilaktyczne, które mają na celu wyeliminowanie tego problemu. Niepodważalnie można zatem rzec, że jod odpowiada za poprawne funkcjonowanie organizmu a jego niedobory doprowadzają do bardzo poważnych chorób.

Do 1997 roku w Polsce były bardzo dobrze zauważalne skutki niedoboru jodu w organizmach. Od tego roku podjęto bardzo radykalne działanie, które skutecznie zmniejszyło liczbę osób z poważnymi brakami jodu w organizmie. Zalecono wówczas jodowanie sprzedawanej soli. Objęcie jodowaniem produktu, który jest bardzo powszechny stanowi najlepsze podkreślenie rangi jodu w organizmie. Dotyczy to jedynie soli kuchennej, przed zakupem należy sprawdzić na opakowaniu informację dotyczącą jej jodowania. 

Główną rolą jodu w organizmie jest usprawnianie pracy tarczycy. W XXI wieku dochodzi do ogromu liczby zachorowań na choroby spowodowane zaburzeniami jej funkcjonowania. Najlepszą profilaktyką jest zatem dostarczanie jodu do organizmu. Utrzymanie go na prawidłowym poziomie gwarantuje poprawne wytworzenie hormonu tarczycy zwanego tyroksyną (T4) oraz jej aktywnej formy określanej mianem trójjodotyroniny (T4). Od tych hormonów zależne jest funkcjonowanie całego organizmu, nawet najistotniejszych ośrodków. Przyczyniają się do rozwoju mózgu oraz funkcjonowania mózgu oraz pozostałych elementów układu nerwowego. Wspiera pracę przysadki mózgowej. Jod jest niezbędny do zachowania w dobrej kondycji serca, nerek oraz mięśni. Hormony produkowane przez tarczycę posiadają istotny wpływ na każdą komórkę w ciele człowieka. Biorą udział w procesach ich wzrostu oraz dojrzewania. Przyczyniają się do również do przeprowadzenia w prawidłowy sposób procesów oddychania wewnątrzkomórkowego, co skutkuje wytwarzaniem energii, niezbędnej do prawidłowej pracy organizmu. Optymalny poziom hormonów tarczycy jest niezbędny do utrzymania prawidłowej temperatury ciała.  

Długotrwałe skutki niedoboru tego pierwiastka skutkują bardzo negatywnymi zmianami w organizmie. Doprowadzają do niedoczynności tarczycy. Skutkują także powiększeniem gruczołu tarczycowego. W efekcie może powstać tak wól. Niedoczynność tarczycy jest szczególnie niebezpieczna dla dzieci. W początkowej fazie skutkuje problemami z koncentracją. Nieleczona może doprowadzić do opóźnienia rozwoju psychicznego oraz fizycznego. Kobiety przed zajściem w ciąży powinny zwrócić uwagę na poziom jodu w organizmie. W ich przypadku niedobór jodu może doprowadzić do powstania nieodwracalnych uszkodzeń mózgu u nienarodzonych dzieci. Przyczynia się także do powstawania zaburzeń rozrodczości. W przypadku kobiet skutkuje to zwiększoną ilością poronień oraz przedwczesnymi porodami. Uważa się także, że wpływa na zwiększenie śmiertelności wśród dzieci.  

Niedobory jodu charakteryzują się długotrwałym uczuciem zmęczenia. Towarzyszy mu uczucie senności oraz brak wigoru. Poziom cholesterolu zaczyna rosnąć. Spowalnia się praca układu pokarmowego, zauważalny jest spadek tempa metabolizmu. Organizm staje się o wiele bardziej podatny na wszelkie infekcje. Zaburzone staje się radzenie ze stresem. Możliwe jest także do zaobserwowania osłabienie kondycji włosów, paznokci a także cery. Niedobór jodu wywołuje nieodzowny wpływ na masę ciała. Większość osób dostrzega u siebie problem z utrzymaniem stałego poziomu wagi lub zaczyna ona drastycznie rosnąć. Przyczynia się także do występowania drżenia kończyn. Charakterystycznym objawem jest także odczuwanie zimna, pomimo otaczającego ciepłego powietrza. 

Dostarczanie jodu do organizmu może odbywać się na trzy sposoby. Pierwszym jest dieta. Najwięcej jodu znajduje się w rybach morskich, wybranych serach żółtych i pleśniowych, specjalnych wodach mineralnych. Zawartość jodu w owocach oraz warzywach może zmieniać się w zależności od warunków ich uprawy. Najpewniejszym źródłem są ryby morskie, które z uwagi na środowisko, posiadają największą skumulowaną jego ilość. Drugi sposób dotyczy suplementacji tego pierwiastka w postaci środków farmakologicznych. A ostatnim jest dostarczanie jodu poprzez wdychanie powietrza obfitującego w jod. Jod może być dostarczany do organizmu poprzez błony śluzowe oraz skórę. Stanowi to najlepszy powód do częstych pobytów nad morzem, zalecany także przez lekarzy. W Europie najwięcej jodu znajduje się u wybrzeży Morza Bałtyckiego. Z uwagi na wysoką szkodliwość soli zalecane jest umiarkowane korzystanie z niej w trakcie przygotowania potraw. 

Dzienne zapotrzebowanie ilości na jod nie są szczególnie wygórowane, jednak są ciężkie do uzupełnienia przez osoby, które nie posiadają prawidłowo zbilansowanej diety. Dobowe zapotrzebowanie na ten pierwiastek jest zależne od wielu czynników. Odmienne normy są przyjęte ze względu na wiek oraz płeć. Wraz z wiekiem zwiększa się zapotrzebowanie na niego, osiągając apogeum w okresie młodzieńczym. Najwięcej jodu potrzebują kobiety w ciąży oraz w trakcie karmienia piersią z uwagi na przekazywanie jodu wraz z pożywieniem. Należy pamiętać, że zapotrzebowanie na jod występuje także u noworodków i jest jedynie trzykrotnie niższe niż u osób starszych. 

Jod jest niezwykle ważnym pierwiastkiem, który przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Objawy niedoboru jodu mogą być łatwo pomylone z innymi chorobami. Jeżeli pojawia się niepewność dotycząca niedoboru jodu, warto skonsultować swoje obawy z endokrynologiem, który na podstawie zleconych badań postawi słuszną diagnozę. Niezwykle istotny jest moment rozpoczęcia kuracji. Wcześniejsze rozpoczęcie pozwoli na ochronę organizmu przed wieloma poważnymi schorzeniami, tym samym leczenie będzie odbywało się w sposób łagodniejszy dla organizmu.