Kasza jęczmienna

Kasze należą do najzdrowszych produktów, które goszczą na naszych stołach. Mogą być podawane na wiele sposobów, zawierają duże ilości witamin i minerałów oraz błonnika. Do najzdrowszych należy kasza jęczmienna, która wykazuje korzystne właściwości dla organizmu. Charakteryzuje się także doskonałym smakiem, więc stanowi bardzo dobry dodatek do różnych potraw. Kaszę jęczmienną można bez problemu włączyć do codziennego jadłospisu i tym samym poprawić kondycję swojego organizmu.

Rodzaje kaszy jęczmiennej

Kasza jęczmienna powstaje z jednego z najstarszych gatunków zbóż – jęczmienia, który wykorzystywany jest również jako pasza dla zwierząt oraz do produkcji piwa. Kasza przeznaczona do sprzedaży ma charakterystyczny, żółty kolor. W sklepach dostępnych jest kilka różnych rodzajów kaszy jęczmiennej:

Pęczak – całe ziarno bez łuski, dostępny również jako pęczak obtaczany. Ma największą wartość odżywczą wśród kasz jęczmiennych ze względu na fakt, że przechodzi minimalny proces obróbki. Wyróżnia się dużą ilością witamin i minerałów oraz doskonałym smakiem. Może być podawany na przykład z suszonymi pomidorami i wędzonym serem lub w bardziej tradycyjny sposób z grzybami.

Kasza perłowa – całe ziarno pozbawione łuski, łamane i polerowane. Dostępna jest kasza gruba, średnia oraz drobna, a także kasza perłowa prażona. W wielu rejonach określana jest jako kasza mazurska. Jest to najbardziej popularna kasza jęczmienna. Sposób obróbki ziarna sprawia, że ten rodzaj kaszy ma nieco gorsze właściwości odżywcze niż pęczak, jednak jest to również produkt pełnoziarnisty charakteryzujący się wysoką zawartością witamin i minerałów. Często stanowi dodatek do zup, na przykładpopularnego krupniku. Może zastępować ryż w gołąbkach z dodatkiem grzybów zamiast mięsa.

Kasza łamana – przygotowywana podobnie jak perłowa, ale ziarno nie jest poddawane dodatkowemu polerowaniu.

Na stołach najczęściej gości kasza perłowa. Pęczak zazwyczaj uważany jest za produkt gorszej jakości, chociaż wyróżnia się wysoką wartością odżywczą.

Właściwości odżywcze kaszy jęczmiennej

Podobnie jak inne kasze, kasza jęczmienna jest bogata w błonnik, dostarcza dużej ilości węglowodanów złożonych, a jej kaloryczność wynosi około 350 kcal na 100 g. Taka ilość kalorii może wydawać się wysoka, jednak trzeba brać pod uwagę, że jest ona obliczana dla kaszy suchej, której objętość po ugotowaniu znacznie rośnie.

Kasza produkowana z jęczmienia zawiera bardzo duże ilości błonnika. Z tego powodu polecana jest w przypadku długotrwałych i nawracających zaparć. Korzystnie wpływa na perystaltykę jelit, dlatego zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu pokarmowego. Zawiera dosyć duże ilości skrobi, dlatego po tę kaszę mogą sięgnąć osoby, które prowadzą aktywny tryb życia. Skrobia wolno zmienia się w glukozę i zapewnia organizmowi dużo energii przez długi czas.

Na tle podobnych produktów kasza jęczmienna wyróżnia się dosyć dużą zawartością wapnia, który jest niezbędny nie tylko do budowania zębów i kości, ale zapewnia również prawidłowe funkcjonowanie mięśni. Jęczmień jest bardzo dobrym źródłem witaminy K, odgrywającej kluczową rolę w procesach krzepliwości krwi. Inną ważną zaletą tego rodzaju kaszy jest również duża zawartość minerałów takich jak potas, cynk oraz żelazo. Kasza produkowana z jęczmienia dostarcza witamin z grupy B ważnych dla prawidłowego działania układu nerwowego, w tym witaminy B3, czyli niacyny, która jest niezbędna dla tworzenia czerwonych ciałek krwi oraz właściwego przebiegu przemian metabolicznych. W kaszy jęczmiennej znajdziemy również witaminy E i PP oraz kwas foliowy, mangan i miedź.

Spośród wszystkich kasz jęczmiennych pęczak wyróżnia się najwyższą wartością odżywczą. Zawiera więcej błonnika, a także witamin oraz składników mineralnych.

Kasza jęczmienna a zdrowie

Kasza jęczmienna często uważana jest za danie kaloryczne, jednak jest to fałszywe przekonanie. Bardzo wiele zależy od sposobu przygotowania i podania tego produktu. Tłuste sosy i mięsa znacznie zwiększają kaloryczność potraw. Kasza z dodatkiem warzyw może być daniem zdrowym i jednocześnie dietetycznym.

Duża zawartość błonnika

Kasza jęczmienna zawiera duże ilości błonnika rozpuszczalnego oraz nierozpuszczalnego. Błonnik rozpuszczalny pomaga w obniżeniu poziomu złego cholesterolu oraz wpływa korzystnie na profil lipidowy. Szczególnie skuteczną frakcją błonnika jest tak zwany beta-glukan, który znacznie ogranicza wchłanianie tłuszczu i cholesterolu z pożywienia oraz usprawnia ich wydalanie z organizmu. 100 g kaszy jęczmiennej dostarcza około 4,3-5,3 beta-glukanu. Wystarczy spożyć 3 g tej substancji dziennie, żeby obniżyć poziom cholesterolu LDL o 19-24 proc. Zwiększenie ilości błonnika nierozpuszczalnego w diecie jest zalecane przede wszystkim osobom, które mają problemy z częstymi zaparciami lub chcą schudnąć. Błonnik nierozpuszczalny poprawia perystaltykę jelit oraz skraca czas kontaktu toksyn ze ścianami jelit, dlatego zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworów. Spożywanie kaszy jęczmiennej pomaga przy biegunkach oraz działa moczopędnie, więc pomaga w usuwaniu zbędnych metabolitów z organizmu.

Naturalny prebiotyk na odporność

Beta-glukan wraz z arabinoksylanami znajdującymi się w kaszy jęczmiennej regulują poziom glukozy we krwi, dlatego jest zalecana osobom cierpiącym na cukrzycę. Stabilizacja poziomu glukozy pomaga również w czasie odchudzania. Beta-glukan jest także prebiotykiem, który wspiera wzrost dobroczynnej flory jelitowej, zapobiegającej stanom zapalnym oraz powstawaniu zmian chorobowych w jelicie. Warto pamiętać, że kondycja układu pokarmowego przekłada się w dużym stopniu na odporność organizmu. To właśnie w jelicie znajduje się prawie 70 proc. komórek odpornościowych całego organizmu, dlatego zła kondycja tego narządu przekłada się na częste infekcje.

Pomoc w walce ze stresem

Kasza jęczmienna pomaga w profilaktyce anemii, ponieważ wspomaga prawidłową produkcję płytek krwi. Wzmacnia układ nerwowy, dzięki zawartości witamin z grupy B, które poprawiają pamięć i koncentrację oraz usuwają negatywne skutki stresu. Powinna stać się częścią diety osób prowadzących stresujący styl życia, które nie mają czasu na systematyczną aktywność fizyczną. Wpływa korzystnie na pracę pęcherzyka żółciowego. Jest zalecana kobietom w ciąży oraz karmiącym, ponieważ poprawia laktację.

Kto powinien jeść kaszę jęczmienną?

Ten rodzaj kaszy zalecany jest:

• Osobom, które mają problemy z podwyższonym poziomem cholesterolu i zmiany miażdżycowe,
• Diabetykom,
• Osobom odchudzającym się,
• Osobom, które mają problemy z układem krążenia,
• W przypadku długotrwałego stresu,
• Przy stanach zapalnych jelita grubego, jelicie drażliwym, nieżycie żołądkowo-jelitowym, po operacji jelita grubego,
• Przy słabej odporności,
• Kobietom w ciąży oraz karmiącym.

Kto nie powinien jeść kaszy jęczmiennej? Ten produkt nie jest zalecany w przypadku dziecido 10 miesiąca życia. Ponieważ zawiera gluten, powinny jej unikać osoby cierpiące na celiakię.

Jak przygotować kaszę jęczmienną?

Odpowiedni sposób przygotowania kaszy jęczmiennej ma bardzo duże znaczenie. Niestety często jadamy kaszę z gęstymi sosami lub tłustym mięsem, co sprawia, że dania z dodatkiem tego zdrowego produktu stają się zbyt kaloryczne i ciężkostrawne. Jaki sposób przygotowania kaszy jęczmiennej jest najbardziej korzystny dla zdrowia?

Przede wszystkim warto wybierać kasze, które nie są sprzedawane w torebkach. Takie produkty są zazwyczaj poddawane dodatkowej obróbce, co może mieć niekorzystny wpływ na ich wartość odżywczą. Plastikowe woreczki są również źródłem toksycznej substancji – bisfenolu A. Warto również brać pod uwagę, że po przygotowaniu kaszy w woreczku, wylewamy wodę, w której była gotowana, a to prowadzi do utraty części witamin oraz minerałów.

Do garnka dodajemy nieco oleju, wodę oraz kaszę w proporcjach3:2, np. do ugotowania dwóch szklanek kaszy potrzebne są okoły trzy szklanki wody. Dokładne proporcje będą jednak zależały od rodzaju kaszy, na przykład pęczak może wymagać użycia większej ilości wody niż kasza perłowa. Całość należy doprowadzić do wrzenia, zamieszać i następnie gotować pod przykryciem przez około dwadzieścia minut. Po tym czasie kasza powinna wchłonąć całą wodę, dzięki czemu nie straci żadnych składników odżywczych. Kaszę gotujemy dopóki nie stanie się miękka i doprawiamy solą oraz pieprzem.

Kasza jęczmienna może stanowić dodatek do bardzo wielu potraw. Tradycyjnie służy do przygotowywania krupniku, ale warto pamiętać, że ma znacznie szersze zastosowanie w kuchni. Kaszą można zastąpić ryż w gołąbkach oraz faszerować warzywa. Ze względu na swój charakterystyczny smak idealnie pasuje do tradycyjnych dań kuchni polskiej. Coraz większą popularnością ciszy się tzw. kaszotto, czyli danie, w którym zamiast ryżu używa się kaszy. Stanowi zdrowszą alternatywę dla popularnych ziemniaków. Kasza jęczmienna w połączeniu z warzywami do doskonały pomysł na sycącą sałatkę, którą można zabrać do pracy.

Podsumowanie

Kasza jęczmienna to bardzo uniwersalny produkt, który można łatwo włączyć do codziennej diety. Jej przygotowanie nie jest skomplikowane, jednocześnie kasza jęczmienna stanowi doskonałe źródło wyjątkowo cennych substancji odżywczych. Do najważniejszych cech tego produktu należy duża zawartość błonnika, który doskonale reguluje pracę układu pokarmowego i wpływa korzystnie na florę bakteryjną jelit. Poza tym kasza jęczmienna dostarcza organizmowi wielu ważnych minerałów oraz witamin. Substancje znajdujące się w tej kaszy pomagają w obniżeniu poziomu złego cholesterolu oraz regulują poziom glukozy we krwi, a także minimalizują negatywne skutki stresu. Zdrowa dieta z dodatkiem kaszy jęczmiennej jest doskonałym sposobem na zmniejszenie ryzyka wystąpienia wielu chorób cywilizacyjnych. Najlepszym wyborem jest pęczak, który niesłusznie uważany jest za kaszę niższej jakość. Jest smaczny i jednocześnie zawiera największe ilości cennych składników. Istnieje bardzo mało przeciwwskazań do jedzenia tego produktu. Z kaszy jęczmiennej powinny zrezygnować jedynie osoby, które nie mogą jeść glutenu.