Niedobór magnezu - skutki

Dodane przez: . Komentarze: 0 1665

Magnez to pierwiastek, którego złoża odkryto w okolicach greckiego miasta Magnesia i już w starożytności siarczan magnezu stosowano jako środek przeczyszczający. Stosowanie go w celach terapeutycznych zalecały już XVII wieczne opracowania medyczne na wszelkiego rodzaju dolegliwości. Magnez jest pierwiastkiem chemicznym, który pełni kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. U dorosłego człowieka jego zawartość wynosi około 26 g i jest ulokowana m.in. w układzie kostnym (60 %), nerwowym (20%), mięśniach i narządach (około 20%). Jony magnezu są inicjatorem wielu reakcji enzymatycznych. Normalizują budowę kwasów nukleinowych i rybosomów. Magnez bierze udział w przemianach białek, tłuszczy oraz węglowodanów, ponadto ma ogromny wpływ na rozwój układu kostnego i gęstość kości. Reguluje stężenie glukozy we krwi i wpływa na układ sercowo-naczyniowy.

Źródła i przyczyny niedoboru magnezu

Najlepiej przyswajalny magnez znajduje się w pożywieniu. Badania udowadniają, że większość pokarmów jakie spożywamy i nasza codzienna dieta nie zawiera wystarczającej ilości tego pierwiastka. Produkty bogate w magnez to przede wszystkim warzywa zielone liściaste i strączkowe, orzechy oraz ziarna zbóż. Dzienne zapotrzebowanie dla dorosłych mężczyzn w przedziale od 20 do 50 lat to około 420 mg Mg, a u kobiet około 360 mg, a prawidłowe stężenie we krwi powinno wynosić 0,65-1,25 mmol/l . Przykładowa zawartość magnezu na 100 g produktu:

  • Pestki dyni 540 mg
  • Kakao 420 mg
  • Migdały 270 mg
  • Kasza gryczana 220 mg
  • Soja 215 mg
  • Gorzka czekolada 165 mg
  • Orzechy laskowe 140 mg

Odpowiednio zbilansowana dieta o podaży 2100 kalorii, bogata w owoce i warzywa (400 g), produkty pełnoziarniste, dostarcza optymalną ilość magnezu i nie wymaga dodatkowej suplementacji organizmu. Niestety przemysłowa hodowla, skażenie środowiska i sztuczne nawożenie gleby zredukowało pochłanianie składników mineralnych z ziemi przez rośliny. Produkty przetworzone i konserwanty również mają duży wpływ na zmniejszenie ilości magnezu w pożywieniu. Kraje wysokouprzemysłowione najbardziej odczuwają skutki niedoboru wielu ważnych składników.

Tłuszcz i błonnik zmniejszają absorpcję magnezu, który wchłaniany jest głównie w jelitach, a fosforany przyśpieszają jego wydalenie z organizmu. Wypłukiwaniu tego składnika sprzyja picie kawy i dieta redukcyjna uboga w białko, z wysoką zawartością błonnika. Alkohol spożywany w dużych ilościach, zmniejsza zdolność wchłaniania, jednocześnie przy dużym wzroście zapotrzebowania na magnez. Przyczyną niedoboru mogą być także choroby układu pokarmowego, antykoncepcja hormonalna, przyjmowanie antybiotyków i niektórych leków np. moczopędnych i antydepresantów. Należy pamiętać, że w czasie ciąży i dużego stresu zapotrzebowanie na ten pierwiastek jest o wiele większy. W tym przypadku zaleca się spożywanie suplementu diety, aby uzupełnić niedobory. 

Skutki niedoboru magnezu

Objawy jakie występują przy niedoborze magnezu nie są charakterystyczne. Pierwotny wynika z niedostatecznej ilości pierwiastka w diecie, a wtórny związany jest z zaburzeniem wchłaniania, spowodowanym przez szereg chorób. O niedoborze mamy do czynienia, gdy stężenie spada poniżej 0,5 mmol/dm3. Objawy towarzyszące to najczęściej:

  • migotanie przedsionków
  • nadciśnienie tętnicze
  • odczucie permanentnego zmęczenia, osłabienie i brak energii
  • objawy depresyjne takie jak spadek nastroju, drażliwość i problemy z koncentracją
  • tzw. tiki nerwowe, które objawiają się m.in. drganiem powieki
  • drętwienie kończyn i skurcze łydek
  • osłabienie cebulek włosów, nadmierne ich wypadanie
  • rozdwajanie i łamanie paznokci
  • osteoporoza

Zaburzenia rytmu serca 

Magnez często jest zalecany przy zaburzeniach rytmu serca. Jony magnezu wnikają do tzw. kanału wapniowego i zmniejsza prędkość ruchu jonów w tym kanale, a to powoduje, że staje się fizjologicznym antagonistą wapnia. Konsekwencją jest jego antyarytmiczne działanie. Magnez wpływa też na aktywność kanałów potasu. U 20% - 50% pacjentów z zaburzeniami rytmu serca rozpoznaje się hipomagnezemię, która występuje w ostrym stadium alkoholizmu. Badania wykazały, że stosowanie Mg u osób po zabiegach kardiologicznych zmniejsza występowanie arytmii. Regularna suplementacja magnezu i potasu minimalizuje ryzyko nagłego zgonu u chorych z arytmią komorową. 

Zdrowie psychiczne 

Niedobór magnezu ma ogromny wpływ na samopoczucie. Obniża znacznie sprawność umysłową. Ciężej się wtedy skoncentrować na pracy, towarzyszy temu ciągłe uczucie zmęczenia i ospałość. Mimo braku energii i ciągłej potrzeby odpoczynku, wielu osobom z niedoborem Mg trudno zasnąć. Wraz z zaburzeniami snu mogą występować lęki i objawy typowo depresyjne takie jak poczucie beznadziei, uczucie oderwania od rzeczywistości, zobojętnienie, a w skrajnych przypadkach myśli samobójcze.. Po pierwszej wizycie u lekarza psychiatry zamiast leków antydepresyjnych często wręcza skierowanie na badania. Przy niedoborze magnezu często towarzyszy, także zmniejszona ilość potasu, witamin z grupy B i D.

Pamięć

Zaburzenia pamięci u osób młodych i w średnim wieku mogą wskazywać na niewystarczającą ilość magnezu w organizmie. Badania dowiodły, że pobudza receptory w mózgu, które odpowiadają za pamięć i zdolność przyswajania nowych informacji. Magnez reguluje aktywność enzymów w komórkach mózgu, które kontrolują ich działanie i bierą udział w uwalnianiu neuroprzekaźników. Starzenie się organizmu objawia się m.in. zaburzeniami pamięci, dlatego osoby starsze mają większe zapotrzebowanie na ten pierwiastek. W płynie mózgowo-rdzeniowym magnez jest niezbędną substancją, która reguluje procesy pamięciowe i utrzymuje aktywność receptorów odpowiedzialnych za zapamiętywanie. Tę umiejętność w języku fachowym określana jest jako "plastyczność" mózgu. Niestety ta funkcja zmniejsza się z wiekiem, dlatego osoby starsze często są roztargnione i tracą pamięć. Udowodniono natomiast, że magnez wspomaga utrzymanie tych procesów na dobrym poziomie mimo wieku.

Drganie powieki i skurcze mięśni 

Drganie powieki, skurcze łydek i drętwienie kończyn to powszechna dolegliwość, która występuje przy niedoborze magnezu. Tik nerwowy umiejscawia się na różnych częściach twarzy np. na wardze lub grzbiecie nosa. Objaw ten ustępuje najczęściej po jednym dniu i nie jest niebezpieczny dla zdrowia. Alarmuje o przebytym stresie, przemęczeniu organizmu, nadmiernym spożywaniu kawy.

Wypadanie włosów i łamliwość paznokci

Każdego dnia wypada nam mniej więcej 100 włosów. Jest to proces nieunikniony i zupełnie naturalny, natomiast, gdy ilość utraconych kosmyków wymyka się spod kontroli to warto zrobić badania, aby dojść do źródła problemu. Przyczyn może być wiele, od problemów z hormonami, po nieodpowiednią pielęgnację i niedobór składników mineralnych. Wypłukany magnez objawia się nie tylko utratą włosów, ale także rozdwajającymi się i łamliwymi paznokciami. 

Osteoporoza

Osteoporoza to choroba objawiająca się ubytkiem masy kostnej. Przyczynia się do osłabienia kości i zwiększa ryzyko złamań. Utarło się przekonanie, że niedobór wapnia wpływa na łamliwość kości. Ten mit istnieje w naszej świadomości i dla wzmocnienia układu kostnego zaleca się picie np. mleka. Prawda jest taka, że to niedobór magnezu i witaminy D, a nadmiar wapnia wypływa na zły stan kości. 

Przeprowadzono cały szereg badań nad skutecznością magnezu. Najnowsze ustalenia potwierdzają, że uregulowanie zawartości Mg w organizmie ma działanie terapeutyczne i zapobiega występowaniu wielu dolegliwości. Niedobór magnezu może powodować:

  • Astmę - niedostateczna ilość magnezu wytwarza więcej histaminy i zwiększa skurcze oskrzeli.
  • Zapalenie pęcherza - powoduje skurcze pęcherza.
  • Cukrzyca - magnez sprzyja metabolizmowi cukrów i zwiększa wydzielanie insuliny, a ta z kolei bez tego pierwiastka traci zdolność przenoszenia glukozy do komórek. Glukoza i insulina uszkadzają tkanki, ponieważ bez magnezu zaczynają odkładać sie we krwi.
  • Zakrzepy krwi - magnez zmniejsza gęstość krwi i ryzyko powstawania niebezpiecznych dla życia zakrzepów. 
  • Choroby jelitowe - niedobór spowalnia procesy jelitowe, powoduje zaparcia, a nawet zapalenie okrężnicy. 
  • Choroby nerek - niewystarczająca zawartość magnezu zaburza ilość lipidów i może prowadzić do miażdżycowej niewydolności nerek. 
  • Migreny - wpływa na regulację serotoniny w mózgu. Niski poziom tego hormonu poza migrenami objawia się stanami depresyjnymi. 
  • Problemy o podłożu ginekologicznym - niedobór może skutkować silnymi bólami menstruacyjnymi, a jego przyjmowanie w dostatecznych ilościach zmniejsza dolegliwości napięcia przedmiesiączkowego. Magnez stosuje się w przypadku problemów z płodnością, a już w czasie ciąży zapobiega przedwczesnym skurczom i stanom przedrzucawkowym. Na oddziałach położniczych kobiety dostają zastrzyk z magnezem, jako środek zmniejszający nadciśnienie tętnicze, które jest bardzo niebezpieczne dla zdrowia matki i dziecka (porażenie mózgowe, śmierć łóżeczkowa).

Magnez, a starzenie się organizmu

Magnez jest składnikiem mineralnym, który należy do grupy przeciwutleniaczy obok selenu i witamin E i C. Zmniejsza destrukcyjne działanie wolnych rodników. Właściwy poziom Mg hamuje wzrost ilości wapnia, którego nadmiar często prowadzi do skurczów mięśni naczyniowych. Namnażanie się wolnych rodników i brak odpowiedniej ilości antyutleniaczy powoduje niszczenie zdrowych komórek organizmu oraz sprzyja chorobom zwyrodnieniowym. Wolne rodniki wpływają na rozwój wielu poważnych chorób takich jak nowotwory i choroby autoimmunologiczne. Uszkadzają DNA, tłuszcze, białko i enzymy. Niedobór magnezu sprzyja także namnażaniu się rodników, a zdrowe komórki są bardziej podatne na uszkodzenia. Badania także wykazały, że osoby z chorobą Parkinsona mają zwiększone stężenie aluminium i wapnia w organizmie. Metale ciężkie takie jak kadm czy aluminium przylegają do enzymów i wytrącają minerały z organizmu. Dostateczna ilość magnezu chroni komórki mózgu przed szkodliwym wpływem aluminium. 

Magnez to jeden z najważniejszych pierwiastków ludzkiego organizmu, a bez niego wszystkie procesy fizjologiczne są zaburzone. Dlatego warto zadbać o zbilansowaną, pełnowartościową dietę, bogatą w składniki mineralne dla utrzymania zdrowia, młodości i dobrego samopoczucia.

 

Komentarze

Napisz komentarz

Zapisz się do newslettera i zgarnij 5% rabatu