Odpowiednie nasycenie organizmu przyszłej matki w witaminy, minerały i substancje odżywcze jest niezwykle ważne zarówno dla prawidłowego funkcjonowania kobiety jak i prawidłowego rozwoju dziecka. Okres ciąży i karmienia piersią to czas, w którym szczególną uwagę należy zwrócić na prawidłowe odżywianie. Niestety, często nawet najlepsze dieta nie jest w stanie zapewnić mamie i dziecku odpowiedniego poziomu składników odżywczych i innych związków, na które podczas ciąży jest większe niż przeciętnie zapotrzebowanie. Wiele ciężarnych kobiet decyduje się na uzupełnienie swojej diety specjalnymi suplementami przeznaczonymi specjalnie dla kobiet w ciąży. Są to w większości nowoczesne preparaty, które poza kompleksowym składem, są dostosowane do każdego z trymestrów ciąży. Po porodzie, można i należałoby kontynuować suplementację aby przywrócić równowagę w organizmie po porodzie i wesprzeć trudny czas połogu także aby zapewnić mamie, która karmi piersią pełen wachlarz witamin i mikroelementów, które przekazuje dziecku wraz z mlekiem. Mleko kobiece tworzy się z krwi a nie jak powszechnie wiele osób uważa z zawartości żołądka – warto więc zadbać o odpowiedni poziom składników odżywczych, witamin i minerałów w swoim organizmie i wspomóc go na całym etapie macierzyństwa – przy planowaniu ciąży, w okresie trwania ciąży podczas jej trzech trymestrów a także po porodzie – w okresie połogu i karmienia piersią. Warto zaznaczyć, że dziecko w łonie matki pobiera wartości odżywcze przez łożysko. Jeżeli zdarzy się sytuacja, w której matka będzie posiadać małe ilości składników odżywczych to co prawda nie odbije się to na dziecku, lecz na matce, ponieważ pobiera ono najpotrzebniejsze do rozwoju substancje z matczynych rezerw. Taka długotrwała sytuacja może doprowadzić do poważnych w skutkach niedoborów w organizmie kobiety – spowodować zasłabnięcia, złe samopoczucie, nieprawidłowe wyniki badań krwi i moczu i inne dolegliwości zdrowotne.

Czym są suplementy dla kobiet w ciąży?

Można tak inaczej nazwać środki spożywcze specjalnego przeznaczenia, które swoim składem są ukierunkowane dla danej sytuacji. Jest to skoncentrowane źródło niezbędnych witamin, mikroelementów i substancji odżywczych potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu i polepszenia ogólnego samopoczucia. Suplement diety – mimo iż najczęściej kupowany jest w aptece lub specjalistycznym sklepie z odżywkami i suplementami – nie jest lekiem. Główny Inspektoriat Sanitarny, działający w Polsce określa suplementy diety jako środki spożywcze uzupełniające codzienną dietę – nie zalicza ich do kategorii medykamentów. Niemniej jednak, kobieta będąca w ciąży przed decyzją o suplementacji powinna skonsultować się ze swoim lekarzem – ginekologiem, lub lekarzem rodzinnym prowadzącym jej ciążę.

Skład suplementów dla kobiet w ciąży i karmiących piersią

Jest on często stworzony w zgodnie ze stanowiskiem PTG (Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego). Ta instytucja, przekazała konkretne sugestie dotyczące zasadności przyjmowania określonych składników przez kobiety ciężarne. Obecnie na rynku jest bardzo różnorodny wachlarz suplementów przeznaczonych dla kobiet planujących i będących w ciąży – żadna z przyszłych mam nie powinna mieć kłopotu z dobraniem dla siebie odpowiedniego preparatu. Różnią się one nieznacznie składem i czasem bardzo znacznie ceną.

Kwas foliowy

Najbardziej popularnym i najpowszechniejszym już od czasu planowania ciąży jest kwas foliowy. Jego niedobór w organizmie kobiety może doprowadzić do wystąpienia wad u dziecka, polegających na nieprawidłowym rozwoju oun (ośrodkowego układu nerwowego), wad serca a także może być przyczyną wczesnych poronień (tych zdarzających się do 12 tygodnia ciąży). Z tego powodu, niezwykle ważne jest przyjmowanie tego pierwiastka minimum 2 miesiące przed planowaniem poczęcia. Odpowiednia suplementacja kwasem foliowym może zmniejszyć ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej, bezmózgowia i rozszczepu kręgosłupa u dzieci w okresie płodowym. Kwas foliowy jest absolutną podstawą każdego suplementu dla ciężarnych.  Oprócz suplementacji, warto pamiętać o podstawie, czyli prawidłowej diecie. Kwas foliowy występuje także w żywności a jego głównymi źródłami są:

• Zielone warzywa liściaste – sałata, kapusta włoska, szpinak
• Zielone warzywa – kalafior, szparagi
• Owoce – pomarańcze, banany
• Drożdże
• Wątróbka – niestety z uwagi na doniesienia o szkodliwości tych podrobów – nie jest to dobry produkt dla kobiet w ciąży. Wątróbka zawiera w sobie dużo toksyn i szkodliwych substancji.

Warto dodać, że kobiety, które mają rozpoznaną mutację genu MTHFR – czyli mutacji, która zaburza proces przetwarzania folianów w organizmie. Osoby z MTHFR mają trudności z usuwaniem metali ciężkich ze swojego organizmu a kobiety w ciąży mogą nie przyswajać zwykłego kwasu foliowego, co może doprowadzić do jego niedoboru mimo suplementacji. Rozwiązaniem może być w takiej sytuacji podawanie metylowanej formy kwasu foliowego, który jest lepiej przyswajany przez osoby z mutacją MTHFR.

Witamina D3

Ten element składu suplementu dla mam jest także niezwykle istotny. Zapewnia mamie i rozwijającemu się w niej dziecku, odpowiedni poziom, zapobiegając w ten sposób od wapnieniom, które przy niedoborze witaminy D i wapnia są częstym problemem kobiet w ciąży. Kobiet, któr noszą w sobie dziecko są narażone na utratę gęstości mineralnej kości – w przypadku niewystarczającej podaży wapnia i witaminy D z pokarmem, dziecko, pobiera ten składnik z organizmu matki – aby zapewnić sobie prawidłowy rozwój, odbija się to jednak na matce, u której w związku z zaistniałą sytuacją powstaje regularna utrata wapnia z kości. W szerokości geograficznej, w której leży Polska, dużo osób cierpi na niedobór tej witaminy. Powodem takiego stanu rzeczy jest niewystarczające nasłonecznienie – witamina D jest produkowana w organizmie człowieka także pod wpływem promieniowania UV.  Dzienne zalecane spożycie witaminy D powinno wynieść 2000 IU w trakcie doby. Podsumowując – witamina D jest drugim, zaraz po kwasie foliowym obowiązkowym składnikiem suplementu dla kobiet oczekujących dziecka.

Magnez

Ten pierwiastek ma dobroczynny wpływ na zapotrzebowanie mineralne układu kostnego. Niedobory magnezu mogą prowadzić do powstawania uciążliwych skurczy mięśni i stwarzają ryzyko wystąpienia problemów z ciśnieniem krwi w organizmie. Kobiety w ciąży powinny szczególna uwagę zwracać na poziom swojego ciśnienia, unikać stresu i przemęczenia. Odpowiednie dawki magnezu mogą wspomóc ogólne samopoczucie ciężarnych i wpłynąć na prawidłowe ciśnienie. Zalecane dobowe dawki magnezu mieszczą się w przedziale 200-1000 miligramów. Przy wyborze wieloskładnikowego suplementu warto sprawdzić zakres ilości magnezu w danym preparacie.

Jod

Wielu lekarzy zaleca kobietom w ciąży i małym dzieciom, wizyty nad morzem w okresie bardzo późnego lata i jesieni. Czemu? Otóż dlatego, że nadmorskie powietrze obfituje właśnie w ten pierwiastek. Jod ma kluczowe znaczenie dla rozwoju słuchu u płodu. Jego niedobory mogą wpłynąć na wystąpienie niedosłuchu, głuchoty a także ryzykiem wystąpienie problemów z układem nerwowym dziecka. World Health Organization, czyli znane powszechnie WHO – sugeruje zwiększenie ilości przyjmowanego jodu przez kobiety w ciąży już w pierwszym trymestrze ciąży, czyli przez pierwsze 3 miesiące, które są kluczowe dla rozwoju dziecka – w tym okresie powstają wszystkie najważniejsze organy. Naturalnymi źródłami pozyskiwania jodu jest jodowana sól kuchenna – jednak w nadmiarze może szkodzić. Zalecana dawka jodu dla kobiet w pierwszym trymestrze ciąży wynosi 200 – 500 miligramów dobowo.

DHA

Czyli wielonasycone kwasy tłuszczowe z grupy Omega 3, mają dobroczynny wpływ na zdrowie matki i dziecka. Szczególna uwagę na odpowiednią suplementację tymi kwasami, powinny zwrócić uwagę kobiety, których dieta jest uboga w ryby. Matki karmiące piersią, w przypadku niewystarczającej podaży DHA wraz z dietą, powinny podjąć decyzję o odpowiedniej suplementacji Omega 3. Te kwasy mają nieoceniony wpływ na rozwój mózgu u dzieci w wieku płodowym i niemowląt karmionych piersią. DHA przenika do mleka matki, także korzyści mogą czerpać z niego dzieci karmione piersią. Dodatkowymi zaletami wielonasyconych kwasów tłuszczowych jest pozytywny wpływ na rozwój siatkówki oka płodu, podtrzymanie ciąży a także zapewnienie odpowiedniej wagi noworodka. Zalecana dobowa dawka wynosi około 600 miligramów dziennie. Z uwagi, na fakt, iż wiele ryb pochodzi z niepewnego źródła – ze sztucznych hodowli skażonych antybiotykami i metalami ciężkimi – warto do swojej diety włączyć dobry suplement zawierający kwasy DHA. Omega 3 występuje także w naturalnej formie w oleju lnianym, jednakże z uwagi na delikatne poczucie smaku kobiet w ciąży a także możliwe nudności na jej początku – przyjmowanie kwasów w tej formie może być problematyczne.

Żelazo

Częstą dolegliwością kobiet będących w ciąży jest za mały poziom żelaza, który oznacza tak zwaną niedokrwistość. Skutkiem niedokrwistości może być wcześniactwo dziecka – przedwczesny poród, złe samopoczucie mamy, zasłabnięcia i brak apetytu. Proponowana dawka przeznaczona dla kobiet ciężarnych wynosi 27 miligramów żelaza na dobę. Niestety przyjmowanie dużych ilości żelaza może mieć wpływ na zaparcia, które często i tak są fizjologicznym kłopotem towarzyszącym kobietom przez cały okres ciąży. Przyjmując żelazo w formie suplementu należy zadbać także o odpowiednią podaż błonnika, który pomoże zniwelować ewentualne skutki zatwardzające i wspomoże perystaltykę jelit.

Okres ciąży to stan podwyższonej uwagi skupionej na zdrowiu kobiety i dziecka. Podstawą jest prawidłowa, urozmaicona dieta. Każdy suplement stanowi wyłącznie jej uzupełnienie. Niestety nie ma suplementu stworzonego na miarę każdej kobiety w ciąży – przed wyborem tego najlepszego, dobrze jest sprawdzić poziom składników odżywczych, mikroelementów i witamin w organizmie, aby poznać jego aktualne zapotrzebowanie na dany składnik suplementu. Dobre nawyki żywieniowe i ewentualne przyjmowanie suplementu należy kontynuować w okresie karmienia piersią – zapewniając tym samym sobie i dziecku lepsze samopoczucie i korzyści zdrowotne.