Tryptofan na depresję?

Tryptofan to niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu aminokwas, jednak u człowieka nie jest on syntezowany i musi być dostarczany do organizmu z pożywieniem. Za co odpowiada ten związek? Czy tryptofan pomaga na depresję?

W zaburzeniach depresyjnych i przejściowym obniżeniu nastroju duże znaczenie ma sposób odżywiania. Nie bez znaczenia pozostaje stężenie tryptofanu w organizmie. Zobacz, jakie konsekwencje ma niedobór tego związku. Sprawdź, czy pomoże w stanach depresyjnych.

Jaką rolę w organizmie pełni tryptofan?

W ośrodkowym układzie nerwowym tryptofan zostaje przekształcony do melatoniny i serotoniny. Melatonina to hormon odpowiedzialny za rytm okołodobowy organizmu, zaś serotonina to tak zwany hormon szczęścia, neuroprzekaźnik odpowiedzialny za występowanie określonych stanów emocjonalnych, takich jak agresja, sen, nastrój oraz zachowań seksualnych. Tryptofan jest niezbędny do produkcji białek i enzymów. Pełni jeszcze inne funkcje. Bierze udział w biosyntezie witaminy PP. Wpływa na pracę układu nerwowego, regulując poziom neuroprzekaźników: noradrenaliny, dopaminy i β-endorfiny. 

Dodatkowy wpływ tryptofanu na organizm to regulowanie metabolizmu węglowodanów i przemiany materii, a także ograniczanie apetytu, co ma duże korzyści w odchudzaniu. Ponadto tryptofan wpływa korzystnie na odporność oraz buduje tkankę mięśniową. Jest stosowany w kuracjach odchudzających oraz przez sportowców i osoby dbające o muskulaturę. Tryptofan to kompleksowo działający związek.

Skuteczność tryptofanu w depresji

Brak odpowiedniej ilości tryptofanu w organizmie obniżaniu ulega aktywność melatoniny i serotoniny, co w konsekwencji prowadzi do kłopotów zdrowotnych, zwłaszcza zaburzeń emocjonalnych i depresyjnych. Osoby cierpiące na depresję skarżą się na problemy ze snem, co jest bezpośrednim skutkiem niedoboru tryptofanu. Istotnie jest on obserwowany u osób z depresją. 

Leki przeciwdepresyjne w głównej mierze działają tak, aby zwiększać stężenie serotoniny w synapsach lub też uwrażliwiają komórki nerwowe na działanie serotoniny. Na podstawie badań klinicznych uznaje się, że brak wystarczającej ilości tryptofanu w diecie osób, które w przeszłości cierpiały z powodu depresji, przyczynia się do nawrotu choroby. Badania pokazują, że tryptofan może wzmacniać działanie farmakologicznych leków przeciwdepresyjnych. Niewątpliwie stanowi prozdrowotną profilaktykę wobec kolejnych objawów depresji. Tryptofan okazuje się skuteczny w zaburzeniach nastroju, braku motywacji. Związek ten stał się skuteczny także w dysforii towarzyszącej zespole napięcia przedmiesiączkowego, gdyż PMS także ma związek z serotoniną. 

Naturalne źródła tryptofanu

Dietetycznymi źródłami tryptofanu są suszona spirulina, pestki dyni, ser żółty (gównie cheddar i parmezan) i inne produkty mleczne, banany, indyk, banany, niektóre rośliny strączkowe. Jest to dosyć wąska grupa produktów. Jak wiadomo, z dietą bywa różnie. Nie każdy pilnuje zdrowych, pełnowartościowych posiłków, wobec czego często przydatna może być suplementacja preparatami z tryptofanem. Jest ona wskazana w przewlekłych stanach, w których dochodzi do zwiększonego wykorzystania tego związku. Warto ją rozważyć w okresie przesilenia jesiennego czy wiosennego.

Suplementacja z tryptofanem na świecie

Historia środków zawierających tryptofan powinna skłaniać do refleksji. W Stanach Zjednoczonych śmierć 35 osób wiązano z preparatem zawierającym tryptofan, jednak okazało się, że do zgonów przyczyniła się nieodpowiednia produkcja japońskiego wytwórcy suplementu. Ostatecznie amerykańskie służby, a ściślej FDA, czyli amerykańska Agencja Żywności i Leków wstrzymała obrót preparatami z tryptofanem na terenie USA. Zbiegło się to z opublikowaniem nowego leku przeciw depresji. Hasło „Prozac: przełomowy lek na depresję” miało przemówić do chorych i sprawić, aby poczuli oni potrzebę zmiany preparatów z tryptofanem na Prozac. Dopiero w 2002 roku w USA oficjalnie zezwolono na sprzedaż suplementów z tryptofanem, choć faktycznie już wcześniej był dodawany do różnych produktów spożywczych, także dla dzieci.

Jaki suplement z tryptofanem wybrać?

Tryptofan występuje w formie L-tryptofanu i D-tryptofanu. Oba to izomery, ale izomer L jest tym właściwym, którego potrzebuje organizm człowieka i z tego powodu L-tryptofan to forma, która uznawana jest za najlepszą. Należy pamiętać, aby tabletki z tą substancją zażywać bez połączenia z produktami wysokobiałkowymi. Uznaje się, że białko może ograniczać absorpcję tryptofanu. Jako że witamina B6 odgrywa istotną rolę w procesie przetwarzania tryptofanu w serotoninę, a potem w melatoninę, suplementacja w połączeniu z tą witaminą lub preparatem z witaminami z grupy B da najlepszy wynik.

Tryptofan a skutki uboczne

Wśród zalet tryptofanu wymienia się brak skutków ubocznych co do upośledzania koncentracji, dlatego też po zażyciu tryptofanu bez przeszkód można prowadzić samochód. Nie występuje zjawisko tolerancji, dzięki czemu nie trzeba zwiększać dawek w efekcie dłuższego stosowania. Istotna jest tutaj jeszcze kwestia dawki. Ta nieprzekraczająca 2 gramów dziennie jest w pełni bezpieczna i nie należy spodziewać się skutków ubocznych. Wyższa dawka może wpłynąć na zwiększone uczucie senności w ciągu dnia. Tryptofan przyjmowany w czystej formie, z suplementów, może zostać przedawkowany. Niepożądane reakcje organizmu, wynikające z nadmiaru tryptofanu to nudności i wymioty, migreny, pogorszenie widzenia lub koordynacji ruchowej.

Powszechnie dostępny, niedrogi, niepowodujący skutków ubocznych tryptofan to poważna broń do walki w stanach depresyjnych. Ten związek to prekursor serotoniny i melatoniny, dlatego jego skuteczność w eliminowaniu złego nastroju i samopoczucia jest znacząca. W stanach obniżonego nastroju dobrze rozpocząć profilaktyczną suplementację. W przypadku zmagania się z depresją warto sięgnąć po tryptofan, który może stanowić uzupełnienie innych metod leczenia. L-tryptofanu można bez przeszkód dostarczać w formie czystej, pamiętając o stosowaniu się do zaleceń producenta co do maksymalnej dawki.