W jakiej formie przyjmować zioła? Najlepiej działa susz, zmielone ziarna czy kapsułki?

Zielarstwo jest tradycyjna nauką  znaną ludzkości od zarania dziejów. Udowodnione lecznicze działanie ziół, chroniło ludzi przed różnego typu chorobami, łagodziło ich objawy i przebieg a także pozwalało przywrócić organizm do formy po długotrwałej rekonwalescencji. Na świecie jest rozpoznanych około 25 tysięcy gatunków roślin o dobroczynnym działaniu – ich wpływ na zdrowie w większości potwierdza nauka, część z nich natomiast nie jest jeszcze dokładnie zbadana.

Wraz z rosnącą popularyzacją produktów ziołowych wzrasta także ich dostępność i różnorodność form, w jakich mogą być zażywane. Można wyróżnić ich 3 główne formy:

• zmielone na proszek ziarna
• kapsułki
• susz

Każda z form na swoje określone właściwości – ciężko jednoznacznie określić która z nich jest najlepsza – wiadomo jednak, że często forma w jakiej będą jest uzależniona od rodzaju konkretnej rośliny. Po prostu niektóre gatunki roślin leczniczych lepiej wypić w formie naparu, a inne łatwiej i wygodniej spożyć w formie kapsułki.

Jak nie osłabić działania ziół?

Aby zachować wszystkie drogocenne prozdrowotne właściwości roślin leczniczych, warto wiedzieć czego nie robić, aby nie osłabić ich działania. Przede wszystkim ziół nie powinno popijać się mlekiem, ponieważ może ono osłabić  lub zmienić właściwości lecznicze. Niewskazane są także kawa, herbata i soki owocowe – w szczególności z cytrusów i grejpfruta. Soki owocowe i popularne napoje mogą zablokować wchłanianie w przewodzie pokarmowym substancji zawartych w ziołach. Naparów nie powinno się także słodzić – jeżeli zależy nam na poprawie smaku (niektóre zioła mogą być cierpkie i gorzkie), dopuszczalne jest zastosowanie odrobiny miodu.

Jak stosować zioła aby były efektywne?

Preparaty ziołowe – niezależnie od tego w jakiej formie są przyjmowane, aby odniosły pożądany skutek, muszą być stosowane systematycznie. Zioła mają to do siebie, że ich działanie jest łagodne – dopiero długotrwałe i regularne stosowanie naparów, kapsułek lub proszku zapewni optymalne efekty zdrowotne. Dobrą cechą preparatów ziołowych, która odróżnia je od chemicznych substancji i działa na ich zdecydowaną korzyść jest to, że substancje czynne nie mają tendencji do zalegania i kumulowania się w ciele człowieka – sprawia to, że niezwykle rzadko można spotkać się z nietolerancją organizmu na tego typu kurację. Susz ziołowy do sporządzania naparów należy stosować w mieszankach. Wieloskładnikowe napary działają na podstawie synergizmu – czynne substancje lecznicze zawarte w roślinach uzupełniają się, potęgując tym samym prozdrowotny efekt. Warto także pamiętać, że stosując ziołolecznictwo  i przyjmując jednocześnie inne leki należy uważać na możliwe wystąpienie interakcji i osłabienia działania terapii. Istotne jest więc omówienie swoich zamiarów z lekarzem, przed rozpoczęciem kuracji roślinami leczniczymi.

Preparaty ziołowe - suplementy

Decydując się na ziołolecznictwo w formie suplementu diety warto wiedzieć, że kapsułki mogą zawierać bardzo silne substancje aktywne – nie należy o tym zapominać w przypadku zaleconej przez producenta dawki – jej przekroczenie może wywołać niepożądane skutki uboczne. Kapsułki ziołowe zawierają skondensowane składniki czynne pochodzące z ziół. Są wygodne w użyciu a przyjęcie określonej dawki zapewnia stuprocentowe pokrycie zapotrzebowania  na daną substancję. Przy wyborze odpowiedniego suplementu nie warto kierować się ceną – należy sprawdzić przede wszystkim skład produktu i ilość substancji aktywnych. Warto wybierać te preparaty, których skład nie jest uzupełniony bezwartościowymi wypełniaczami.

Te suplementy mają udowodnione korzyści:

• Olej z ogórecznika lekarskiego (Borago officinalis) - to zioło zawierające kwas gamma-linolenowy (GLA). GLA to kwas tłuszczowy omega-6, który jest niezbędny do budowy stawów i ich funkcji. Warto do przyjmować w formie płynnym – oleju, ale jest także dostępny w tabletach – ta forma wykorzystania tej rośliny, także jest rekomendowana. Przyjmowany w postaci kapsułek, olej z ogórecznika może zmniejszyć tkliwość, ból i złagodzić zapalenie stawów.
  
  
• Pieprz Cayenne (Capsicum spp.) – najczęściej przyjmowany w formie sproszkowanych nasion. W takiej formie jest też najskuteczniejszy. Pieprz cayenne ma długą historię stosowania leczniczego jako pomoc w problemach układu trawiennego. Obecnie używa się go szerzej w celach leczeniu bólu o różnym nasieleniu. Substancja czynna zawarta w tej roślinie - kapsaicyna, blokuje komórki nerwowe przed substancjami chemicznymi, które wysyłają komunikat o bólu. Można go nazwać naturalnym blokerem bólu o małym i średnim nasileniu.
  
  
• Wiesiołek (Onagraceae) - Wiesiołek jest powszechnym lekiem na wiele chorób, od kłopotów z zapaleniem stawów po kobiecą menstruację. Olej z wiesiołka posiada od 7 do 10 procent GLA – kwasu gamma – linolenowego, to ten sam kwas tłuszczowy, który sprawia, że olej z ogórecznika jest skuteczny i korzystnie wpływa na zdrowie. Jest on również znany ze swoich właściwości ochronnych i przeciwzapalnych. Wiesiołek może być wykorzystywany w formie oleju, naparów i kapsułek – wszystkie formy jego użycia są skuteczne – najbardziej skondensowane i łatwe do przyjęcia są jednak kapsułki.  Olej z wiesiołka pomaga także w funkcjonowaniu układu odpornościowego i prawidłowej pracy stawów. Na pełnie efektów kuracji wiesiołkiem można poczekać nawet pół roku – jest to jednak czas warty poświęcenia z uwagi na skuteczność tej rośliny. Suplementacja wiesiołkiem nie jest jednak zalecana osobom cierpiącym na epilepsję.
  
  
• Kurkuma (Curcuma longa) – najbardziej powszechna jest w formie proszku, który uzyskuje się z wysuszonego korzenia tej rośliny. Kurkuma jest stosowana w ajurwedyjskiej i chińskiej medycynie od ponad czterech tysięcy lat. Aktywnym składnikiem kurkumy jest kurkumina. Wykazano, że działa przeciwzapalnie, co może pomóc w zmniejszeniu obrzęku i tkliwości w przypadku problemów ze stawami. Kurkumę najlepiej stosować w formie przyprawy i dodawać ją do swojej diety jako dodatek do dań i herbaty. . Kurkumina zawarta w kurkumie jest ogólnie bezpieczna i ma niską toksyczność. Można także ją stosować w formie suplementu diety, w formie kapsułek
• Imbir (Zingiber officinale) - Imbir jest pospolitym ziołem, który jest bardzo chętnie stosowany do leczenia dosłownie wszystkiego, od przeziębienia i trawienia po migrenę i nadciśnienie. Jest znany ze swojego szerokiego, leczniczego działania przeciwzapalnego, którego skuteczność działania może być zbliżona do ibuprofenu.  Przy występowaniu nudności lub wymiotów, w stanach ogólnej niestrawności spowodowanych przez skutki uboczne leków - imbir może również pomóc złagodzić te niepożądane objawy. Imbir najlepiej przyjmować w świeżej i naturalnej formie korzenia, który jest powszechnie dostępny w większości sklepów. Swoją rolę spełnia także w sproszkowanej formie – jako przyprawa do dań, napojów i do samodzielnego spożycia, rozrobiony z herbatą. Zalecane spożycie imbirowych herbat wynosi do czterech filiżanek w ciągu doby. Osoby przyjmujące leki rozrzedzające krew lub mające kamienie żółciowe nie powinny przyjmować imbiru ze względu na ryzyko niepożądanych skutków ubocznych.
  
  
  
  
  
  
  
• Ekstrakt z zielonej herbaty - Poza tym, że jest smacznym napojem (pod warunkiem, że przywyknie się do jej charakterystycznego, nieco cierpkiego smaku), zielona herbata to odwieczny ziołowy środek bogaty w przeciwutleniacze. Jest tradycyjnie stosowana jako środek moczopędny, wspomaga proces trawienia i pozytywnie oddziałuje na prawidłową pracę serca. Zielona herbata posiada substancję aktywną, która może zmniejszać stan zapalny i obrzęk. Zielona herbata jest bogata także w katechiny - związki o aktywności przeciwreumatycznej. Najlepiej przyjmować ją w formie suszu – jako herbatę. Zalecane jest spożycie od czterech do sześciu herbat dziennie. Mimo szerokiego spektrum działania na ludxzki organizm, może wchodzić w interakcję z innymi lekami. Osoby chore, przyjmujące leki powinny skonsultować się z lekarzem zanim po nią sięgną.
  
  
• Nasiona selera (Apium graveolens) -  Nasiona selera są używane od tysięcy lat do leczenia wielu dolegliwości zdrowotnych - od przeziębienia, trawienia i artretyzmu, po kłopoty związane z wątrobą i śledzioną. Susz tej rośliny działa także moczopędnie i pozytywnie wpływa na problemy związane z układem moczowym. Aktualnie doniesienia podają, że susz z nasion selera może mieć także wpływ na zmniejszenie stanów zapalnych. Ciekawostką jest to, że dawka wynosząca 100 mg na kilogram ekstraktu z nasion selera ma działanie podobne do dawki 300 mg /kg aspiryny. Nasiona selera w swojej naturalnej formie – małych kuleczek mogą być z powodzeniem dodawane do domowych soków i koktajli a w formie proszku do sporządzania naparów o właściwościach zdrowotnych.
  
  
• Rozmaryn (Rosmarinus officinalis) - Ten śródziemnomorski krzew jest szeroko stosowany jako przyprawa do żywności i dodatek zapachowy wykorzystywany przy produkcji kosmetyków naturalnych. Rozmaryn został również pochwalony za korzyści lecznicze, takie jak łagodzenie bólu mięśni i leczenie niestrawności. Rozmaryn jest również źródłem przeciwutleniaczy, które mogą pomóc w zmniejszeniu stanu zapalnego w organizmie, zwalczają wolne rodniki, zmniejszając tym samym prawdopodobieństwo wystąpienia stresu oksydacyjnego wywołanego ich niekorzystnym działaniem. Rozmaryn najlepiej przyswajalny jest w formie suszu – może być dodatkiem do dań. Swoje zastosowanie ma także w formie olejku – do miejscowego stosowania na newralgiczne miejsca.
  
  
• Kora wierzby białej (Salix alba)- Kora wierzby białej była stosowana do leczenia zapaleń różnego pochodzenia przez tysiące lat. Niektóre gatunki wierzby są uznawane w świecie ziołolecznictwa za źródło naturalnej aspiryny. Istnieją pewne dowody na to, że aktywne składniki wierzby – salicyny - zmniejszają wytwarzanie bodźców wywołujących ból w nerwach. Kora wierzby może powodować rozstrój żołądka i reakcje alergiczne. Najlepiej stosować ją w formie naparu – wywaru. Zalecane jest więc korzystanie z jej zmielonej, suszonej formy.

Podsumowując

Jak widać nie ma jednoznacznej odpowiedzi na zadane na początku pytanie. Forma spożycia i wykorzystania ziół jest uzależniona od  rodzaju rośliny i jej przeznaczenia. Warto zagłębić temat ziołoterapii, ponieważ przynosi ona wymierne korzyści, jest nieinwazyjna dla organizmu i przede wszystkim skuteczna. Zarówno susz, kapsułki jak i sproszkowana forma roślin są właściwe – warto wybrać odpowiednią dla siebie i cieszyć się z naturalnych efektów ich dobroczynnego wpływu.