Wątróbka - źródło witamin!

Wątróbka często traktowana jest przez wiele osób jako produkt niższej kategorii, a wręcz tania namiastka mięsa. Tymczasem sytuacja wygląda inaczej, wątróbka nie tylko może, ale wręcz powinna znaleźć swoje miejsce w diecie osób aktywnych. Jakie funkcje spełnia wątróbka, jakie są jej wartości odżywcze i w jaki sposób można ją przygotowywać?

Wątróbka

Jedną z głównych ról wątroby jest neutralizacja toksyn. Jednak wątroba ich nie przechowuje, zamiast tego gromadzi wiele niezbędnych składników odżywczych, które organizm wykorzystuje właśnie przeciwko toksynom.

Najlepszym wyborem jest wątroba od zwierząt, które hodowane są na zewnątrz np. na pastwiskach (ekologiczne). Wątróbka stanowi jeden z najtańszych elementów drobiu, jednak jego jakość musi być jak najwyższa dla zachowania wartości odżywczych i bezpieczeństwa spożycia. Aby otrzymać mięso i podroby o odpowiedniej jakości należy zadbać o prawidłową podaż składników odżywczych oraz podaż kalorii nie wyższą niż zapotrzebowanie zwierzęcia. Nadmierna masa ciała może wpływać na ekspresję specyficznych genów i prowadzić do stłuszczenia wątroby i nawet śmierci. Kluczowym aspektem diety drobiu, z którego ma być pozyskana wątroba jest biotyna, która jest regulatorem aktywności enzymów wątrobowych, a nawet może zapobiegać stłuszczeniu tego narządu. Należy sięgać po wątróbkę drobiową wyłącznie ze sprawdzonych źródeł, w których ściśle przestrzega się zasad Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP) i Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP).

Sposobów na przygotowanie wątróbki z pewnością jest wiele – w zależności od stanu zdrowia osoby spożywające,j zalecenia co do samej obróbki kulinarnej na pewno będą się różnić. Zobaczcie przepis, dzięki któremu przekonacie się, że wątróbkę można podać w ciekawy sposób, który zasmakuje nawet największym jej przeciwnikom.

Wątróbka drobiowa ze smażonymi gruszkami i cebulą

Składniki:

• 0,5 kg wątróbki drobiowej,
• 5 łyżek oleju rzepakowego,
• 1 łyżka mąki pszennej,
• odrobina soli i pieprzu do smaku,
• po 2 sztuki cebuli i gruszek,
• 1/2 cytryny,
• kilka liści sałaty

Sposób przygotowania:

Cebulę obrać, umyć i pokroić na grube plastry. Gruszkę również obrać ze skóry, pokroić na ósemki, usunąć z ich wnętrza gniazda nasienne oraz skropić sokiem z cytryny. Na patelni rozgrzać łyżkę oleju, układając na niej następnie plastry cebuli i smażąc ją przez około 3 minuty z każdej strony. Gdy cebula się zarumieni (należy uważać, aby się nie rozpadła, tylko pozostała w całości) należy zdjąć ją z patelni, doprawiając pieprzem i solą. Na patelni, na której piekła się cebula usmażyć kawałki gruszek, dodając do nich pieprz i smażąc całość przez około 2 minuty, po czym ściągając ją z patelni oraz dodając do usmażonej wcześniej cebuli. Wątróbkę drobiową umyć pod bieżącą wodą, osuszyć i obsypać mąką pszenną. Tak przygotowaną wątróbkę wrzucić na rozgrzaną patelnię (z dwoma łyżkami oleju), smażąc pod przykryciem przez około 5 minut, przewracając ją w międzyczasie, aby nie przywarła do dna patelni. Usmażoną wątróbkę doprawić solą i pieprzem wykładając ją razem z cebulą i gruszkami na talerzach wyłożonych liśćmi sałaty.

Wątróbka to jeden z najbardziej niedocenianych produktów spożywczych na widok i zapach, którego wiele osób, a w szczególności dzieci, zaczyna się krzywić. Warto jednak wiedzieć o tym, iż wątróbka drobiowa stanowi bardzo dobre źródło żelaza, a także witaminy A i witamin z grupy B. Najczęściej przygotowuje się ją na patelni z poszatkowaną cebulą lub jabłkiem, jednak można wykorzystać ja również w inny sposób. Dlaczego jednak warto wprowadzić do diety wątróbkę? 

Wątróbka to znakomite źródło żelaza

W zaledwie stugramowej porcji wątróbki drobiowej znajduje się niemal 10mg żelaza, czyli aż dwadzieścia razy więcej niż w piersi z kurczaka! Dla przypomnienia dzienne zapotrzebowanie na ten pierwiastek wynosi u mężczyzn 12mg, a u kobiet 18mg. Zazwyczaj mężczyźni nie mają problemów by dostarczyć odpowiednią ilość tego pierwiastka, ale w przypadku kobiet pokrycie wymagań ustrojowych bywa trudne, zwłaszcza w przypadku wysokiej aktywności fizycznej, która dodatkowo zwiększa zapotrzebowanie na ten pierwiastek. Włączenie do diety wątróbki to znakomity sposób by ten problem rozwiązać.

Wątróbka dostarcza solidnej dawki cynku

Cynk jest pierwiastkiem niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego, jego odpowiednia podaż jest niezbędna między innymi dla utrzymania w dobrej kondycji układu immunologicznego, jak i zapewnienia odpowiednich warunków dla syntezy androgenów takich jak testosteron. W stugramowej porcji wątróbki znajduje się ponad 3,5mg tego pierwiastka, co pozwala pokryć w około 30% dziennego zapotrzebowania osoby dorosłej.

Wątróbka to bogactwo witamin z grupy B

Wątróbka drobiowa dostarcza potężnej dawki pakietu witamin z grupy B, zwłaszcza kobalaminy (witamina B₁₂), ryboflawiny (witamina _B2) oraz niacyny (witamina B₃). Witaminy z grupy B uczestniczą w przemianach węglowodanów, tłuszczów i białek, są niezbędne dla prawidłowego przebiegu procesów energetycznych,. Organizm potrzebuje  ich dla efektywnej naprawy mikro-uszkodzeń włókien  mięśniowych. Osoby aktywne fizycznie mogą mieć zwiększone zapotrzebowanie na te witaminy i powinny umieścić diecie obfite ich źródła, takie jak wątróbka.

Wątróbka jest źródłem wysokojakościowego białka

Być może niektórym wyda się to zaskakujące, ale wątróbka drobiowa zarówno pod względem zawartości białka jak i jego jakości zbliżona jest do tak popularnej piersi z kurczaka. W stugramowej porcji wątróbki jest około 19g protein o wysokiej wartości biologicznej, które w porównaniu do białek mięsnych charakteryzuje się jedynie trochę niższą zawartością aminokwasów siarkowych. Dla pełniejszego obrazu sytuacji warto dodać, że aminogram wątroby drobiowej wypada korzystniej niż aminogram twarogu.

Wątróbka jest tania

Oprócz wielu walorów odżywczych wątróbka ma jeszcze jedną ważna zaletę – jest po prostu tania, a biorąc pod uwagę przytoczone powyżej informacje, można śmiało powiedzieć, że jest śmiesznie tania. Kilogram wątróbki drobiowej można dostać już za 6zł, dla porównania taka sama ilość piersi z kurczaka to niemal trzykrotnie wyższy wydatek. Nie trzeba być wielkim matematykiem by zauważyć, że włączenie wątróbki do diety po prostu się opłaca.

Podroby dla zdrowia

Organy zwierzęce są niezbędne jeżeli chcemy zachować zdrowie i nie faszerować się tonami leków i zaraz wam udowodnię dlaczego. Podroby takie jak wątroba, serce to ogromna bomba składników odżywczych. Szczególnie wątroba jest bombą, zawierającą mnóstwo składników odżywczych.

Trzeba sobie uzmysłowić, że te oto organy w żywym organizmie są bardzo istotne i muszą być zasilane ogromną ilością składników odżywczych, gdyż ich funkcjonowanie jest dla nas i zwierząt bardzo istotną sprawą. W powiedzeniu, że zdrowie mamy tylko jedno – ja bym je zawęził do powiedzenia, że trzustkę serce i wątrobę mamy tylko jedno. Są to organy bez których żywy organizm nie jest w stanie normalnie funkcjonować. Przebiegają w nich miliony przemian chemicznych.

Jak często jeść wątróbkę?

Wątróbka choćby ze względu na wysoką zawartość witaminy A, której nadmiar jest toksyczny, nie powinna być spożywana codziennie. Bez wątpienia jednak raz w tygodniu można sobie na porcję tego przysmaku pozwolić bez większych obaw. W szczególności aktywne fizycznie kobiety powinny pamiętać o jej walorach, gdyż w ich wypadku mogą okazać się nieocenione.

Wątróbka - kto nie powinien jeść wątróbki?

Wątróbka nie jest wskazana w diecie kobiet ciężarnych ze względu na wysoką zawartość witaminy A, która w nadmiarze jest toksyczna dla rozwijającego się płodu i może powodować wady rozwojowe układu nerwowego. Należy jednak pamiętać, że zjedzenie wątróbki z dobrego źródła co kilka – kilkanaście tygodni, nie jest zagrożeniem. Najbardziej niebezpieczne podczas ciąży są suplementy diety z witaminą A, gdyż ryzyko przyjęcia z nimi nadmiernej dawki witaminy jest realne.

Z powodu dużej zawartości cholesterolu klasyczne zalecenia dietetyczne wykluczają wątróbkę z jadłospisów osób z zaburzonym profilem lipidowym, miażdżycą i chorobami serca. Nie do końca jest to zasadne, gdyż aż 80% cholesterolu produkowane jest w organizmie, a jedynie 20% to cholesterol pochodzący z żywności. Sama zawartość cholesterolu w pożywieniu nie wpływa istotnie na pogorszenie profilu lipidowego. Wielokrotnie gorsze oddziaływanie mają tłuszcze trans z żywności przetworzonej. Okazjonalne spożywanie wątróbki przez osoby z problemami lipidowymi i chorobami układu krążenia nie jest dla nich niebezpieczne, natomiast odradza się włączania jej do codziennego jadłospisu.

Wątróbka drobiowa w diecie niemowląt i małych dzieci

W wątróbce drobiowej występuje niezwykle ważny aminokwas egzogenny - tauryna. Tauryna pełni ważną rolę we właściwym rozwoju niemowląt i małych dzieci. Wspiera mózg w okresie gwałtownego rozwoju, jakim jest wczesne dzieciństwo.

Wątróbka a odchudzanie

Wątróbka jest zasobna w białko – może zawierać nawet 20–25g w 100 g produktu, czyli podobną ilość, jak w piersi kurczaka czy chudej wołowinie – a także uboga w tłuszcz. Jak powszechnie wiadomo białko jest składnikiem odżywczym w największym stopniu sprzyjającym procesowi odchudzania. Diety bogate w białka ułatwiają walkę z nadmierną masą ciała, a także walkę o poprawę wyglądu sylwetki i samopoczucia – podstawowymi mechanizmami decydującymi o takim wpływie są: wysoka sytość po spożyciu białek (co prowadzi do mniejszego apetytu), wysoki efekt termiczny pożywienia o dużej zawartości białka, usprawniony metabolizm lipidów, wpływ na gospodarkę glukozowo-insulinową, a także nasilona synteza białek mięśniowych i poprawa parametrów sprawności fizycznej. Ponadto wysoka zawartość białka w diecie sprzyja sygnalizacji dotyczącej głodu i sytości w mózgu, a niewiele badań sugeruje jakiekolwiek negatywne skutki uboczne związane ze spożyciem takiej diety przez osoby zdrowe.

Każdy człowiek pragnie zachować pełne zdrowie możliwie jak najdłużej. Oczywiście, nie jest to wcale takie łatwe - zwłaszcza we współczesnych czasach, gdzie mimo znaczących postępów w medycynie codzienny tryb życia (czyli siedzący) czyni nam największą szkodę.