Likopen i jego nadmiar w diecie

Likopen to składnik większości czerwonych warzyw i owoców. Jest to substancja odżywcza, wytwarzany przez rośliny w celu ochrony ich przed działaniem czynników środowiskowych. Takich jak susza, owady, wirusy, bakterie czy grzyby.

Ten składnik odżywczy, który nie jest ani witaminą, ani też minerałem, sprawia, że rośliny zyskują piękny kolor i bogaty aromat. W świecie roślinnym istnieje tysiące składników odżywczych, które sortujemy wedle funkcji ochronnych i cech biochemicznych. Likopen należy do karotenoidów i jest jednym z najczęściej badanych elementów składowych pochodzenia roślinnego.

Jeżeli jednak chodzi o składniki typu likopen, nie oceniono jeszcze jakie są zalecane normy ich spożycia, dlatego nie do końca wiadomo, kiedy ich nadmiar może być szkodliwy.

Karotenoidy, takie jak likopen, często przybierają na sile podczas obróbki termicznej np. podczas długiego gotowania sosów do makaronu. Jak wykazują badania, również obecność tłuszczy w diecie może poprawiać zdolność naszego organizmu do ich przyswajania.

Poza najczęściej wymienianymi jako źródło likopenu pomidorami, również inne owoce bogate są w ten cenny składnik. Są to głównie grejpfruty, papaje, guawy, morele czy arbuzy. Pomimo, że należy on do karotenoidów, nie posiada on żadnej aktywności witaminy A.

Zalety likopenu

Spożywanie produktów bogatych w likopen jest połączone ze zmniejszonym ryzykiem występowania nowotworów prostaty u mężczyzn. Jak wykazują dodatkowe badania, może on również mieć wpływ na zapobieganie także innym nowotworom, pomaga zmniejszać objawy astmy wysiłkowej i zapobiega miażdżycy tętnic, niemniej nie są one jeszcze w pełni potwierdzone.

Poza badaniami nad zaletami likopenu, nie ma za wiele badań na temat bezpieczeństwa jego stosowania. Jak wykazały jedne ze średnich wyliczeń, wynosi ono w dziennej dawce 6580 mg dla mężczyzn, a 5670 mg dla kobiet. Mówiąc obrazowo, szklanka sosu pomidorowego ma go około 34240 mg, a kubeczek pomidorków koktajlowych około 3830 mg.

Nadmiar likopenu

Likopen nie należy do toksycznych substancji, jest również powszechnie spotykany w naszej diecie, ale możliwe są przypadki spożywania go w ilości większej, niż tego potrzebuje nasz organizm, zwłaszcza jeśli stosujemy suplementy.

Oto potencjalne działania niepożądane jakie mogą pojawić się przy nadmiernym spożyciu likopenu.:

Reakcje alergiczne lub nietolerancja

Osoby uczulone na pomidory bądź wrażliwe na produkty bogate w likopen, powinny zastanowić się nad ograniczeniem jego spożycia w codziennej diecie. Reakcje alergiczne na skórze występujące najczęściej w postaci wysypki lub zaczerwienień często wiąże się z nietolerancją likopenu. Jeżeli pojawia się problem z przyswajaniem likopenu, warto weryfikować pod jego kątem także suplementy.

Problemy żołądkowe

Biegunki, nudności, skurcze żołądka, gazy czy w ekstremalnych wypadkach wymioty mogą pojawić się po nadmiernym spożyciu likopenu. Jeżeli spożywanie produktów na bazie pomidorów powoduje problemy gastryczne, warto rozważyć ograniczenie zmniejszenie ilości ich przyjmowania, aby wykluczyć ewentualną nietolerancję. Możliwe jest także, że to dodatek kwaskowych pomidorów działa drażniąco na nasz żołądek i niekoniecznie ma to związek z likopenem. Żywność na bazie pomidorów, może podrażniać wrzody żołądka.

Lycopendodermia

To efekt w postaci zaczerwienionego odcienia skóry wywołany nadmiernym spożyciem czerwonych owoców i warzyw, takich jak buraki, pomidory, fasola, chili oraz owoców jagodowych. Zdarzają się osoby, które zauważają zmianę odcienia skóry po wypiciu dużych ilości zagęszczonego soku pomidorowego.

Obniżone ciśnienie krwi

Spożycie dużych ilości likopenu, może przyczyniać się do obniżenia ciśnienia krwi. Konieczne jest zatem zachowanie ostrożności w przypadku osób, które przyjmują leki obniżające ciśnienie krwi, gdyż zdwojone działanie może być niebezpieczne. Często jednak suplementacja likopenu, może być skuteczną kuracją dodatkową do leczenia hipotensyjnego.

Interakcje z lekami

Likopen współdziała z niektórymi chemioterapeutykami, które stosowane są w leczeniu niektórych nowotworów. Działa podobnie, również z niektórymi antybiotykami. Ważne jest jednak konsultowanie ewentualnych reakcji likopenu z przyjmowanymi lekami, gdyż mogą być one różne, zarówno pozytywne jak i negatywne.