Pistacje, a więc orzechy pistacjowe zdecydowanie wyróżniają się na tle innych orzechów swoimi właściwościami oraz wartościami odżywczymi. Przede wszystkim zawierają one karotenoidy (luteinę i zeaksantynę), które wpływają pozytywnie na pracę oczu oraz zmniejszają ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej. Poza tym zawierają bardzo dużo potasu obniżającego ciśnienie krwi.

Pistacje niekiedy nazywa się także zielonymi migdałami lub orzechami szczęścia. Są nasionami drzewa pistacjowego, które dojrzewają w szarej łupinie. Pochodzą z USA i Iranu. Znaleźć w nich można spore ilości błonnika, wapnia, fosforu, białka, witamin z grupy B, witaminy E oraz przeciwutleniaczy.

Pistacje - charakterystyka

Pistacje są jednymi z najsmaczniejszych orzechów i zarazem najzdrowszych z nich. Pistacja rośnie w klimacie umiarkowanym. Zaliczana jest do rodziny nanerczowatych. Jadalna jej część ma formę nasion, które nazywa się orzechami pistacjowymi lub po prostu pistacjami. W Polsce pistacje nie są jeszcze zbyt popularne, chociaż obecnie zakupić je można w zasadzie w każdym sklepie.

Pistacje a choroby nowotworowe

Zdaniem ekspertów już 60-70 gramów pistacji dziennie wystarczy, aby znacznie zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka, w szczególności płuc i prostaty. Orzechy te swoje właściwości antynowotworowe zawdzięczają pochodnej witaminy E, gamma-tokoferolowi, która chroni organizm przed rozwojem wybranych nowotworów. Osoby, które regularnie jedzą pistacje posiadają więcej tego związku ze krwi, a więc są bardziej odporne na złośliwe guzy.

Lecznicze właściwości pistacji

Lekarze są też zdania, że systematyczne spożywanie pistacji znacznie poprawia funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Poprawiają one pracę naczyń krwionośnych i regulują poziom cukru we krwi. Przy okazji pozwalają utrzymać prawidłową masę ciała. Przy okazji obniżają poziom cholesterolu i szkodliwych dla zdrowia trójglicerydów.

Pistacje, jako jedyne orzechy, w swoim składzie mają karotenoidy w postaci luteiny i zeaksantyny, które są składnikami plamki żółtej. To również silne antyoksydanty chroniące siatkówkę oka przed różnego rodzaju uszkodzeniami, za które odpowiedzialne są wolne rodniki. Tym samym pistacje zmniejszają ryzyko rozwoju zwyrodnienia plamki żółtej. W stosunku do innych orzechów zawierają bardzo dużą ilość witaminy A w postaci beta-karotenu. Dlatego chronią przed rozwojem zespołu suchego oka czy kurzej ślepoty.

Z uwagi na dużą zawartość żelaza po pistacje powinny też sięgać osoby cierpiące z powodu anemii. Polecane są one kobietom zmagającym się z obfitymi miesiączkami.

Nie wszyscy wiedzą również o tym, że pistacje pozytywnie działają na skórę. Z punktu widzenia zdrowej, elastycznej skóry duże znaczenie ma dostarczanie do organizmu odpowiednich ilości witaminy E, którą znaleźć można właśnie w pistacjach. Witamina E chroni bowiem skórę przed groźnym promieniowaniem ultrafioletowym i skutecznie spowalnia procesu starzenia się. Za proces ten odpowiedzialne są wolne rodniki, których z wiekiem w organizmie jest coraz więcej.

Wpływ pistacji na układ nerwowy

Pistacje zawierają bardzo duże ilości witamin z grupy B, które znacznie poprawiają funkcjonowanie układu nerwowego. Zwiększają odporność na stres i relaksują. W pistacjach najwięcej jest witaminy B. Pod tym względem wygrywa ona nawet z wątrobą wołową. Już jedna garść pistacji (około 20 gram orzechów) pokrywa 20% dziennego zapotrzebowania na tę witaminę. Ponadto pistacje zawierają sporo witaminy B1. Nieco mniej w tych orzechach jest witaminy B2 (ryboflawiny) i witaminy B3 (niacyny). Dlatego pistacje są nieocenione w przypadku kobiet zmagających się z zespołem napięcia przedmiesiączkowego.

Skład pistacji

Pistacje są bogatym źródłem istotnych przeciwutleniaczy, które zapobiegają uszkodzeniom komórek organizmu. Ich duża zawartość w organizmie to jednocześnie mniejsze ryzyko śmierci komórek. W orzechach pistacjowych znaleźć można takie przeciwutleniacze jak witamina A i E czy luteina. Białko z kolei pomaga komórkom w procesie regeneracji.

Pistacje zawierają również dość dużo argininy. To substancja, która odgrywa istotną rolę w procesie przemiany materii w organizmie.  Pozwala na zwiększenie poziomu tlenku azotu w organizmie, a więc ogranicza tworzenie się wzdłuż ścian naczyń krwionośnych zatorów. Arginina jest aminokwasem, który ma ogromny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu. To ona odpowiada za właściwe ukrwienie czy siłę mięśni.

W pistacjach znajduje się też spora ilość fitosteroli, które pomagają obniżyć poziom tzw. złego cholesterolu LDL. Prowadzi to do spadku ryzyka chorób serca czy całego układu krążenia. Co więcej, fitosterole prawdopodobnie zmniejszają również ryzyko zachorowania na raka. Pistacje to też bogate źródło istotnych dla organizmu minerałów takich jak wapń, magnez, żelazo czy miedź. Są one niezbędne do prawidłowego działania wielu procesów zachodzących w organizmie człowieka.

Pistacje a ciąża

Obecnie nie ma żadnych badań, które potwierdziłyby wpływ - pozytywny lub negatywny na kobiety ciężarne. Doniesienia w tej materii są sprzeczne. Niektórzy lekarze są zdania, że spożywanie przez kobiety w ciąży  orzechów sprzyja alergiom, a inni nie widzą związku między tymi dwoma zjawiskami. Są również eksperci, którzy uważają, że jest wręcz przeciwnie - spożywanie pistacji sprawia, że dzieci rzadziej cierpią na alergię na orzechy.

Generalnie zaleca się, aby kobiety ciężarne skonsultowały wprowadzenie do swojej diety pistacji ze swoim lekarzem prowadzącym. Na pewno nie mogą po nie sięgać osoby uczulone na orzechy, z oczywistych względów.

Wpływ pistacji na odchudzanie

Pistacje są produktem dość kalorycznym. 100 gram orzechów to około 560 kalorii. Jednak mimo to warto je włączyć do diety odchudzającej. Pistacje zawierają bowiem spore ilości błonnika, który szybko i na długo nasyca, a więc skutecznie zapobiega podjadaniu. Ponadto są bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe regulujące metabolizm i zapobiegające gromadzeniu się tkanki tłuszczowej w organizmie.

Wynika z tego, że pistacje przyczyniają się do utraty zbędnych kilogramów, ale tylko wtedy, gdy są spożywane z umiarem. Nie należy ich traktować jako dodatkowej przekąski, ale jak drugie śniadanie czy podwieczorek. Spożywane w nadmiarze spowodować mogą nadwagę i zaparcia, z uwagi na dużą zawartość tłuszczu.

Zastosowanie pistacji w kuchni

Pistacje dobrze smakują nie tylko jako samodzielna przekąska. Można z nich przyrządzić wiele ciekawych potraw m.in. słynną bakławę. To tradycyjny turecki deser, który składa się z warstw chleba przekładanych posiekanymi orzechami - nerkowca, migdałami, pistacjami oraz miodem. Na wierzchu znajduje się lukier.

Z pistacji robi się też Kunefe. To deser składający się z dwóch warstw niteczek zanurzonych  w syropie oraz sera i posiekanych pistacji. Ponadto pistacje powszechnie wykorzystuje się w przemyśle spożywczym i cukierniczym do produkcji budyni, lodów, cukierków i różnego rodzaju ciast. Pistacje dodawać można do zup, pasztetów czy jogurtów. Dobrze komponują się z rybami. Pasują do sałatek, zapiekanek i pesto. Co ciekawe, możne ja łączyć także  z czekoladą.

Gdzie kupować pistacje?

Obecnie pistacje zakupić można w zasadzie w każdym większym sklepie czy w supermarkecie. Niestety na ogół są to pistacje w formie przetworzonej, a więc prażone czy solone. Nie zawierają one tylu wartości odżywczych co produkty świeże (tracą je na skutek procesu prażenia), a przy okazji mogą zawierać szkodliwe kwasy tłuszczowe. Bywają też jeszcze bardziej kaloryczne niż zwykle. Dodatkowym minusem jest fakt, że są solone, co również zdrowe nie jest.

Na szczęście, wraz z rosnącą świadomością społeczeństwa, pojawia się coraz więcej miejsc, w których można dostać produkty nieprzetworzone, w tym również pistacje. Zawsze jednak przed zakupem należy sprawdzać skład produktów. Warto również szukać ekologicznych sklepów. Dobre pistacje to pistacje niesolone i nie prażone. Ich cena oscyluje wokół 10 zł za 100 gram.

Pistacje, tak jak i inne orzechy, powinno przechowywać się w miejscu zacienionym i chłodnym, najlepiej w pojemniku z ograniczonym dostępem tlenu. To bardzo ważne, gdyż nieprawidłowo przechowywane orzechy mogą pleśnieć. Wówczas stają się dla organizmu człowieka toksyczne. Nigdy nie wolno spożywać pistacji, które mają zatęchły zapach i smak, bo to prowadzi do poważnych problemów z układem pokarmowym.

Dlaczego warto do swojej diety wprowadzić pistacje?

Przede wszystkim znajdujące się w pistacjach związki organiczne pozytywnie wpływają na serce i układ krwionośny. To bowiem produkt bogaty w jednonienasycone kwasy tłuszczowe, odpowiednie dla układu naczyniowego. Powodują one również obniżenie wysokiego ciśnienia krwi. Nie bez znaczenia jest pozytywny wpływ pistacji na  wzrok. Zawarte w orzechach antyoksydanty zmniejszają ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej. Wysoka zawartość przeciwutleniaczy zmniejsza znacznie ryzyko zachorowania na raka, przede wszystkim płuc i prostaty.

Dzięki wysokiej zawartości miedzi, magnezu oraz witamin z grupy B system odpornościowy pracuje prawidłowo, co pozwala na zapobieganie wielu groźnym chorobom. Orzechy pistacjowe to doskonałe rozwiązanie dla wegan i wegetarian, który dzięki nim mogą szybko uzupełnić braki białka w swojej diecie. W zestawieniu ze zbożami, owocami, warzywami i nasionami skutecznie bilansują one podaż kluczowych składników odżywczych.

Pistacje są bogate w fitosterole roślinne, które powodują zmniejszenie wchłaniania cholesterolu z produktów spożywczych różnego rodzaju. W ten sposób obniżyć można poziom złego cholesterolu LDL we krwi. Wchodzące w skład orzechów pistacjowych związki różnego rodzaju zmniejszają podatność na schorzenia - cukrzycę, zaburzenia erekcji, udar, demencję, zapalenie stawów i inne choroby natury immunologicznej.

Z uwagi na wysoką zawartość błonnika pistacje, ale jedzone w umiarkowanych ilościach, wpływają pozytywnie na funkcjonowanie okrężnicy. Błonnik zapewnia bowiem regularne wypróżnianie i zapobiega zaparciom. Przy okazji przyczyniać się może do utraty masy ciała i lepszego funkcjonowania jelit.